Fizikaning hozirgi zamon ta’limidagi o’rni

“Fizikaning hozirgi zamon ta’limidagi o’rni”. Samarqand 2019-yil 13-14 dekabr.
 
11 
mustaqil ilmiy-izlanish faoliyatlariga tayanadi. Bunday turdagi masalalarni qo’llashning ahamiyati 
shundan iboratki, kelajakda ularning mustaqil kasbiy faoliyatlarida paydo bo’ladigan kasbiy 
masalalarni yechish qobiliyatini shakllantirish zaruriy shartlardan biridir.
O’rganilayotgan fizika kursining “Elektromagnetizm” bo’limida talabalarga loyiha ishi sifatida 
quyidagi mavzuni taklif qilish mumkin: “Sanoatda sifatni nazorat qilishda elektromagnit metodni 
qo’llashning usullari”. Loyiha topshirig’i berilgan vaziyatli masalaga qaraganda kengroqdir. Shuning 
uchun uni bajarish faoliyatning turli xil ko’rinishlarida namoyon bo’ladi: referativli, buning natijasida 
sifatni elektromahnit usulda tekshirishning turli xil usullari bilan tanishiladi; loyihali-konstruktorli, 
buning natijasida sifatni nazorat qilishning elektromagnit usuliga asoslangan qurilma yasaladi; amaliy-
tajribaviy, bunda tayyorlanayotgan qurilmaning texnik xarakteristikalarining miqdoriy qiymatlariga 
yo’naltiriladi; taqdimotli, buning natijasida loyiha yoritib beriladi (prezentatsiya qilinadi) va uni 
himoya qilishga tayyorgarlik ko’riladi. 
Faoliyatning alohida turlari murakkablik darajasiga qarab farqlanadi, bu esa ushbu loyihani 
amalga oshirishda hamma talabalarni tayyorlanganligi va imkoniyatlariga qarab jalb etishga olib 
keladi. 
Loyiha faoliyatiga kirishishdan oldin qo’yilgan maqsadga erishishning yo’llarini belgilab olish 
lozim. Loyiha faoliyatining natijasi bu “Elektromagnetizm” bo’limining boshida o’rganganlariga 
asoslanib, kasbga yo’naltirilgan muammolarni hal qilish asosida vaziyatli masalaning yechimini 
topishdan iborat. Muammoni hal qilishning yollaridan biri – fizik o’lchashlar metodikasiga asoslangan 
texnik qurilmani yaratishdan iborat [2-3]. 
Loyiha faoliyatini davom ettirishdan avval o’lchash metodlarining fizik asoslari bilan tanishib 
chiqish kerak. Shunday metodlardan biri vixrli toklar usulidir. Vixrli toklar metodini tushunish uchun 
talabalarga quyidagi mavzularni qarab chiqish tavsiya etiladi: vixrli tok tushunchasi bilan tanishish; 
g’altak magnit maydonining nazorat ob’yekti bilan o’zaro ta’sirining vektorli ko’rinishi bilan 
tanishish; vixrli toklar metodining qo’llanilishi sohalari; holat datchiklari (induksion datchiklar); vixrli 
toklarni qayd qilishning hozirgi zamon metodlari va boshqalar.
Yaratilgan ushbu qurilma dasturiy istalgan asbobni modellashtirish imkoniga ega, loyihalash 
bosqichlarini minimallashtirishga, sxemotexnik modellashtirish, konstruktorli ishlab chiqishni amalga 
odhirishga ega. Shunday qilib, olib borilgan ilmiy izlanishlar qo’yilgan vaziyatli masalani yechish va 
kasbga yo’naltirilgan muammolarni hal qilish bilan yakunlandi. Bu esa talabalarga fizika kursining 
ko’rsatilgan bo’limlarini o’rganish asosida keysda keltirilgan topshiriqlarni bajarish imkonini beradi. 
Foydalanilgan adabiyotlar: 
1. Аполлонский С. М. Теоретические основы электротехники. Электромагнитное поле: 
Учеб. пособие для вузов. 2012.
2. Атамалян Э. Г. Приборы и методы измерения электрических величин: Учеб. пособие 
для студентов вузов. Изд. 3-е, пер. и доп. М.: Дрофа, 2005.
3. Яковлев С. Г. Методы и аппаратура магнитного и вихретокового контроля: Учеб. 
пособие. СПб.: Изд-во СПБГЭТУ «ЛЭТИ», 2003.
4. Зубова Н.В. Реализация комплексной кейс-технологии в вузе при изучении темы 
«Электромагнетизм». Ж: Педагог. Образ. 2014, №8 с.170. 
5. Сорокина И.В. Применение кейсовых технологий на уроках физики. 
http://ext.spb.ru