Fizikadan masalalar to’plami

17§.Yo’ldoshlar.

293. 
     Qandaydir sayyoraning massasi Yer massasidan 4,5 marta katta, uning radiusi esa Yer radiusidan 2 marta katta. Bu sayyora uchun birinchi kosmik tezlik Yerdagi birinchi kosmik tezlikdan nech foiz katta?
     

294. 
     Yerning suniy yo’ldoshi yer sirtidan 3600 km balandlikda aylana orbita bo’ylab aylanishi uchun qanday tezlik bilan harakatlanishi kerak? Yerning radiusi 6400 km yer sirtida erkin tushish tezlanishi g =10^m/_s² ga teng.
     

295. 
     Yo’ldosh sayoraning ekvatoridan o’tuvchi tekislik bo’ylab sayyora sirtidan, sayyoraning radiusiga teng massofada aylanmoqda. Yo’ldoshning chiziqli tezligini toping(km/s). Sayyora sirtidagi erkin tushish tezlanishi 10^m/_s² ga teng.
     

296. 
     Qandaydir sayyora atrofida 13000 km radiusli doira bo’ylab 10 km/s tezlik bilan kosmik kema harakatlanmoqda. Sayyora sirtidagi erkin tushish tezlanishi nimaga teng, agar sayyoraning radiusi 10000 km ga teng bo’lsa?
     

297. 
     Yer sirtidan 21600 km masofada harakatlana-yotgan yo’ldoshning aylanish davri, Yer sirtidan 600 km masofada harakatlanayotgan yo’ldoshning aylaninsh davridan necha marta katta bo’ladi? Yerning radiusi 6400 km.
     

298. 
     Qandaydir sayyoraning Quyosh atrofida aylanish davri 27 yilni tashkil etadi. Bu sayyoradan Quyoshgacha bo’lgan masofa, Yerdan Quyoshgacha bo’lgan masofadan necha marta katta?
     

299. 
     Agar yo’ldoshning aylanish davrining 27 marta ortishi, uning radiusi necha marta ortganidan darak beradi?
     

300. 
     Qandaydir sayyoradan aloqa yo’ldoshi uchirildi (hamma vaqt sayyoraning malum bir nuqtasiustida uchadigan yo’ldosh). Bu yo’ldosh sayyora sirtidan, sayyora radiusidan necha marta katta masofada uchmoqda, agar sayyora sirtidan katta bo’lmagan balandlikda uchayotgan boshqa yo’ldosh bir sayyora kuniga teng vaqt davomida 8 marta aylanishi malum bo’lsa?