«fizika va kimyo» kafedrasi hayvonlar biokimyosi

Ishning borishi
:
 
Uchta probirka olib ularning biriga nitrat, ikkinchisiga 
sulfat va uchinchisiga xlorid kislotalarning konsentrlangan eritmasidan 1 ml dan 
solinadi. Probirkalarni 45
0
burchak ostida yotqizgan holda ushlab, sekinlik bilan 
oqsil eritmasidan teng hajmda qo‘shiladi. Ikki suyuqlik chegarasida oqsil 
eritmasining cho‘kmasi hosil bo‘ladi. Agar probirkalardagi suyuqliklar aralashtirib 
yuborilsa, nitrat kislota ta‘sirida cho‘kma ortadi, sulfat va xlorid kislotalar ta‘sirida 
esa cho‘kma erib ketadi. 
26 - tajriba. Oqsillarni og’ir metall tuzlari yordamida cho’ktirish. 
Og‘ir metall tuzlari ta‘sirida oqsillar cho‘kma hosil qiladi. Oqsillarni 
cho‘ktirishda ko‘pincha simob tuzlaridan (simob nitrat), qo‘rg‘oshin tuzlaridan 
qo‘rg‘oshin atsetat, mis sulfat, kumush nitrat, rux sulfat va boshqalardan 
foydalaniladi. Agar tuzli eritmalardan ko‘p miqdorda qo‘shilsa, cho‘kma erib 
ketadi. Bunga sabab og‘ir metall tuzlari oqsil molekulasi tomonidan adsorbtsiya 
qilinib musbat zaryadga aylanishidir. 
Kerakli asboblar:
Probirkalar, pipetkalar, spirt lampasi. 
Reaktivlar
:
chigit oqsilining 1% eritmasi, qo‘rg‘oshin atsetatning 5% li 
eritmasi, mis sulfatning 5% li eritmasi. 
Ishning borishi
: Ikkita probirkaga 1 ml dan chigit oqsilining eritmasidan 
qo‘yiladi. Birinchi probirkaga qo‘rg‘oshin atsetatning 5% li eritmasidan 5-6 
tomchi, ikkinchisiga mis sulfatning 5% li eritmasidan 5-6 tomchi qo‘shiladi. Har 
ikkala probirkada ham cho‘kma hosil bo‘ladi. Agar tuzli eritmalaridan qo‘shishni 
davom ettirsak cho‘kma erib ketadi. 
27 - tajriba. Oqsillarni organik kislotalar yordamida cho’kmaga tushirish. 
Oqsillar organik kislotalar ta‘sirida ham cho‘kmaga tushadi. Biroq turli xil 
organik kislotalar turlicha ta‘sir qilish xususiyatiga ega. Organik kislotalar ichida 
o‘ziga xos ta‘sir qilish xususiyatiga ega bo‘lgan reaktivlardan sul‘fosalitsilat va 
trixloratsetat kislotalarini misol qilib ko‘rsatish mumkin. Trixloratsetat kislota 
faqat oqsillarni cho‘ktirib, polipeptidlarga ta‘sir qilmaydi. Shuning uchun 
oqsillarni cho‘ktirishda ko‘pincha trixloratsetat kislotadan foydalaniladi. 
Kerakli asboblar:
Probirkalar, pipetkalar, spirt lampasi. 
Reaktivlar
: chigit oqsilining 1% li eritmasi trixloratsetat kislotaning 5% li 
eritmasi, sul‘fosalitsilat kislotaning 10% li eritmasi. 

---