Физика ва электроника асослари

2. QARSHILIKLAR

2.1. Qarshiliklarni ulash va ularni hisoblash

Qarshiliklarni ulash uch xil bo‘lib, ketma-ket, parallel va aralash ulashlar mavjud.
Qarshiliklar ketma-ket ulanganda, ularning qarshiliklari qo‘shiladi va umumiy qarshilikni tashkil etadi.
Rumum =R1+R2+…+Rn; R1 R2 … Rn

yoki bu qarshiliklarni o‘tkazuvchanligi G_umum =G₁+G₂+…+G_n.
O‘zaro parallel ulangan qarshiliklarning umumiy qiymati quyidagi formula orqali topiladi:

1 1 1 1
= + + + ;

Rumum R1 R2 Rn
yoki ikkita o‘zaro parallel ulangan qarshiliklarning umumiy qiymati quyidagicha topiladi:
1 = R1 ⋅ R2 .
Rumum R1 + R2
Aralash ulangan qarshiliklarning umumiy qiymatini topishda birinchi bo‘lib zanjirning parallel qismi hisoblanadi, keyin esa ketma-ket ulangan qarshilik qiymati qo‘shib qo‘yiladi.
R₁
R1⋅R2 + R3.
Rumum= R1+R2
R₂
Agar, drosellardagi va g‘altakdagi tushish kuchlanishini tashkil etuvchisini hisoblash uchun, o‘ramlar sonining doimiy tokdagi qarshiligini aniqlash kerak bo‘lsa, bu qarshilik quyidagi formula bilan topiladi
ρ ⋅ω⋅lo‘r ₌ ρ⋅ω⋅^lo‘r [_Om], Rs=
S k ⋅ So‘r
bu yerda, ω – o‘ramlar soni;
l_o‘r – bir o‘ramning o‘rtacha uzunligi;
k – to‘ldirish koeffitsiyenti;
S_o‘r – o‘ramlarning ko‘ndalang kesim yuzi, mm²; S – simning ko‘ndalang kesim yuzi, mm².