Физика ва электроника асослари

1.6. Induktivlik va o‘zaro induktivlik birliklari

Induktivlik L va o‘zaro induktivlik M bilan belgilanadi va ular genri (Gn) da o‘lchanadi. 1 genri shunday bog‘langan g‘altak induktivligiki, bunda magnit oqimi 1 vb ga teng bo‘lib, g‘altakdan 1 a tok kuchi oqib o‘tadi.
∆ϕ ∆(L ⋅ I) ∆I
E_i = − = − = −L ⋅ ;
∆t ∆t ∆t
^{E i} ⋅ ∆^t
L = − ;
∆I
1 v ⋅1 sek v ⋅ sek
1 gn = =1 .
1 a a

1.7. Magnit singdiruvchanlik birliklari

Magnit singdiruvchanligi (pronisayemost) µ bilan belgilanadi. Uning asosiy birligi – genri/metr (genri/m). Magnit maydon kuchlanganligi 1 a/m, magnit induksiyasi 1 ml ga teng bo‘lganida magnit singdiruvchanligi 1 genri/metr bo‘ladi.
В
µ= ; Н
vb
1
1 Gn = ^m2 =1 vb . m a a ⋅ m
1
m

1.8. Ish va energiya birliklari

Jism F=1 n bo‘lgan kuch ta’sirida 1 m masofaga siljisa, uning bajargan ishi 1 joul bo‘ladi:
1 j = 1 n ⋅ 1 m = 1 n⋅m.
Umumiy holda
A=F⋅S.
t=1 sek ichida 1 j ish bajarilishiga teng quvvat birligiga 1 Vatt deb aytiladi.
1 j j
1 w= =1 .
1 sek sek
Umumiy holda
A
N= .
t
Issiqlik miqdori q bilan belgilanadi. Uning birligi esa – joul (j). Bu birlik qiymati quyidagi tenglik yordamida topiladi:
q = k ⋅ A.
k – birga teng deb qabul qilingan koeffitsiyent, 1 j = 1 ⋅ 1 j = 1 j.
Bu esa issiqlik va mexanik energiyalarning ekvivalent ekanligini ifodalaydi.