Физика ва электроника асослари

4.3. Kondensatorlarni aralash ulash

Bunday ulanish asosan bir necha kondensatorlarni ketma-ket, hamda parallel ulanishidan tashkil topadi.
C₁ C₂

9-rasm. Kondensatorlarni aralash ulash sxemasi.
Oldin alohida olingan ketma-ket ulangan kondensatorlarni sig‘imini (24) formuladan topamiz.
C1 ⋅C2 = C3 ⋅C4 ,
CI = ; СII
C1 + C2 C1 + C4
bu yerda, C_I, C_II alohida olingan guruh kondensatorlarining umumiy sig‘imi. Bu gruhlar o‘zaro parallel ulanganligi uchun
C0 = CI + CII .
31-misol. Ba’zi elektr qurilmalari uchun kondensatorning sig‘imi C = 2 mkF, kuchlanishi U=500 v ga hisoblangan. C = 2 mkF li kondensatorlar mavjud, biroq ularning kuchlanishi U = 250 v bo‘lganligi uchun ularni bu elektr qurilmasida ishlatib bo‘lmaydi. Ularning kuchlanishi U = 250 v bo‘lganligi uchun, bunday zanjirga ulanganda kuyishi mumkin. Bu kondensatorni qurilmada ishlatish uchun kondensatorlardan batareya tashkil qilib zarur kuchlanish ta’minlansin.
Yechish. Kondensatorlarni aralash ulash sxemasidan foydalangan holda 4 ta kondensatordan tashkil topgan batareyani tashkil qilamiz.
Alohida olingan parallel guruh kondensatorlarini sig‘imlari.
_{C I} = C1 ⋅ C2 = 2 ⋅ 2 = 1 mkF; C₁ + C₂ 2 + 2
= C₃ ⋅C4 = 2 ⋅ 2 =1 mkF.
CII
C₃ + C₄ 2 + 2
Batareyaning umumiy sig‘imi
C₀ = C_I + C_II =1+1= 2 mkF.
Alohida olingan kondensatorlarning sig‘imi bir xil bo‘lganligi uchun ularda kuchlanish teng taqsimlanadi, ya’ni
500
U_I =U₂ = = 250 v ; U₃ =U₄ = = 250 v.