Fizika va astronomiya

Nazorat savollarv.

1. 
   .Umumiy fizikadan talabalaming mustaqil ishlariga qanday talablar qo‘yiladi?
   
2. 
   .Talabalar umumiy Fizikadan mustaqil ish bajarishda qanday adabiyotlardan Ibydalanishadi?
   
3. 
   .Mustaqil ish bajarishda talabalar kerakli adabiyotlardan qanday tartibda foydalanishi maqsadga muvofiq hisoblanadi?
   
4. 
   .Talabalaming bilish faoliyatiga oid «umumlashgan usullar» ni qanday tushunasiz?
   

23-§. Umumiy fizika kursi bo‘yicha talabalarning
bilimini tekshirish

Talabalarning bilimi, malaka va ko'nikmalarini nazorat qilish, ulaming bilimini o‘stirishga va predmetni samarali o‘qitishni boshqarish quroli bo‘lib hisoblanadi.

Kibemetik nuqfayi nazardan qaraganda, talabaning bilimlami o‘zlashtirishini nazorat qilish, o‘qitishda teskari bog‘lanish prinsipini qo‘llash bo‘lib hisoblanadi. O‘qitish jarayonida tashqi (o‘qituvchining shaxsiy nazorati) va ichki (talabaning shaxsiy nazornti) nazoratlarning bo'lishi maqsadga muvofiq. 0‘qituvchi- ning nnzoiati har bir talabaga, o'zining bilim olish natijasini ko'rishga imkon bcradi. Nazoratni kompfcks tarzda qo'llanilishi, o'quv latbiyaviy jiuayonuing silatini oshirishga olib keladi.

Nazoratning quyidagi liinksiyalari inavjud:

1. 
   .()"qitish amalga oshirilayotgan teskari bog‘lanish tufayli, talaba bilan o'qituvchiga bilim, malaka va ko‘nikmalaming daraja- sini, ularda mustaqillikni va o‘zlashtirishda faollikni shakllantirib, o'quv jarayoniga sezilarli ijobiy ta’sir ko‘rsatadi.
   
2. 
   . Nazorat talabalarning o'quv faoliyatini jadallashtirishga va natqasini kuzatib borishga imkon bcradi.
   

I Rivojlantirish talabalarning muvallaqiyatli o'qishini, ularga tasdiqlashni, asoslashni, hodisadagi bog'lanishlami topishni va qonunlarni ainalda qo'llashni bilishini talab qiluvchi savollar orqali nazorat qilinadi.

4. 
   .Uyushtirish - talabalarning hayot tarzini yetarli darajada tashkil qilishga erishish va o‘quv qurollari bilan muntazam ishlashini amalga oshirish bilan ularda mustaqillikni va mas’uliyatni shakllantirish.
   
5. 
   .Tarbiyalash - talabalami qat’iylikka, erkinlikka, qo‘yilgan maqsadga erinmasdan yetishishga taalluqli sifatlami tarbiyalashga ma’naviy ta’sir etishni qo‘llash.
   

Nazoratning ko‘rsatilgan funksiyalarini amalga oshirish uchun, о‘qilish jarayoniga quyidagicha talablar qo‘yiladi:

• 
  talabaning bilimlami o‘zlashtirishiga bo‘lgan nazorat;
  
• 
  nazoratning tizimliligi, ya’ni uni o'qitishning barcha bos- qichlarida amalga oshirish;
  
• 
  nazariy, intellektual va tajriba o‘tkazish qobiliyatlarini hisob- ga oluvchi umumlashgan nazorat;
  
• 
  o‘qitishning ta’lim berish, tarbiyalash va rivojlantirish funk- siyalarining bajarilishini nazorat qilish;
  
• 
  o‘qituvchi tomonidan nazoratni haqqoniy yuritilishi;
  
• 
  nazorat yuritishda barcha pedagogik elementlarga differensial yondashish;
  
• 
  o‘qituvchilar tomonidan auditoriya nazoratlariga bir xil talab qo‘yish.
  

Nazorat metodlari deganda, talabalaming bilim o‘zlashtirishini va o‘qituvchining pedagogik faoliyati natijasini aniqlovchi usullar- ning to‘plamiga aytiladi. Ular quyidagilardan iborat:

• 
  talabalaming o‘quv faoliyatini kuzatib borish, ya’ni о ‘qituvchining jumali;
  
• 
  og‘zaki joriy, oraliq va yakuniy nazoratlar;
  
• 
  yozma joriy, oraliq, yakuniy nazoratlar va mustaqil ishlar;
  
• 
  kurs ishlari va malakaviy bitiruv ishlari.
  

Nazorat shakllari quyidagilardan iborat:

• 
  o‘qituvchi amalga oshiradigan shakllari, ya’ni frontal, guruh bo‘yicha, yakka va aralash;
  
• 
  talabaning o‘zini-o‘zi nazorat qilishi.