Fizika va astronomiya

Planetar tumanlik - bizning Quyosh turidagi, so‘nayotgan yulduz- ning tashqi qatlamlaridan qolgan qoldiqlar. Teleskopda halqasimon disk shaklida ko'ringani uchun planetar tumanlik deb ataladi. Katta teleskoplarda olingan fotosuratlar planetar tumanlikning tuzilishi turlicha bo‘lishini ko'rsatdi: ba’zilari halqasimon (yoki disk ko‘rinishida), ba’zilari hech qanday geometrik shaklga ega emas. Ulaming ko‘rinma kattaliklari ham turlicha.

Protuberantslar - Quyosh sirtidan tnodda oqishi.

Ptolemey Klavdiy (87-165) - qadimgi yunon olimi. 127-151- yillarda Iskandariyada astronomik kuzatishlar olib borgan. Ptolomey «Almagest» va «Surat ul-arz» nomli mashhur asarlar muallifi. «al- Majastiy» o‘sha davrgacha bo‘lgan astronomiya fani yutuqlarining geotsentrik sistemadagi bayonidir.

R

Radiant - meteor moddalar galasiga tegishli meteorlar («uchar yulduzlar») izini orqaga davom ettirganda ular kesishadigan osmon sferasidagi nuqta. Meteor chaqnashi, odatda Quyosh atrofidan umumiy orbita bo‘ylab aylanayotgan meteorlar oqimida ro‘y beradi va bir necha tun davomida osmon sferasining biror qismida kuzatiladi. Osmon sferasida kuzatilayotgan meteor galasidagi meteorlar go‘yo radiantdan chiqayotgandek ko‘rinadi.