Fizika kursi


XVI - BOB. YORUG‘LIKNING ELEKTROMAGNIT TABIATI



Download 2,6 Mb.
Pdf ko'rish
bet145/268
Sana11.01.2022
Hajmi2,6 Mb.
#348187
1   ...   141   142   143   144   145   146   147   148   ...   268
Bog'liq
fizika kursi

XVI - BOB. YORUG‘LIKNING ELEKTROMAGNIT TABIATI 

 

16.1- §. Yorug‘lik dispersiyasi 

   


 

Moddalar  sindirish  ko‘rsatgichining  yorug‘lik  to‘lqin  uzunligi 

(chastotasi) ga bog‘liqligi yorug‘likning dispersiyasi deyiladi.  

 

Nyuton 



tajribalar 

asosida 


yorug‘lik 

dispersiyasini 

kashf 

etdi. 


Nyuton 

prizmaga 

tushayotgan 

«oq 


yorug‘lik» 

qizildan 

binafshagacha 

rangdagi  yorug‘lik  spektrga  ajralishini 

aniqladi  (16.1  –  rasm).  Tajribalardan 

shular ma’lum bo‘ldiki, turli moddalardan 

yasalgan  prizmalarda  bir  xil  chastotali 

(

ω

=const)  nurlar  turlicha  burchakka 

og‘adi: yoki bir xil chastotalar intervali 

∆∆∆∆ω


ωω

ω

=

ω

ωω

ω



2

-

ω

ωω



ω

1

 ga mos bo‘lgan spektr 

qismining kengliklari turli prizmalarda turlicha bo‘ladi.  

 

Chastota ortishi bilan moddaning sindirish ko‘rsatkichi ham ortib 



borsa,  ya’ni 

0

>



ω



n

bo‘lsa,  bu 

moddadagi yorug‘likning dispersiyasi normal dispersiya deyiladi (16.2 – 

rasm).  Agar  chastota  ortishi  bilan  moddaning  sindirish  ko‘rsatkichi 

kamaysa  (16.3  –  rasm),  ya’ni 

0

<



ω



n

bo‘lsa,  bunday  moddadagi 

yorug‘lik dispersiyasini anomal dispersiya deyiladi. 

 

Shisha uchun oq yorug‘lik sohasining barcha qismlarida normal 



dispersiya,  ultrabinafsha  va  infraqizil  sohalarning  ba’zi  qismlarida 


Download 2,6 Mb.

Do'stlaringiz bilan baham:
1   ...   141   142   143   144   145   146   147   148   ...   268




Ma'lumotlar bazasi mualliflik huquqi bilan himoyalangan ©hozir.org 2024
ma'muriyatiga murojaat qiling

kiriting | ro'yxatdan o'tish
    Bosh sahifa
юртда тантана
Боғда битган
Бугун юртда
Эшитганлар жилманглар
Эшитмадим деманглар
битган бодомлар
Yangiariq tumani
qitish marakazi
Raqamli texnologiyalar
ilishida muhokamadan
tasdiqqa tavsiya
tavsiya etilgan
iqtisodiyot kafedrasi
steiermarkischen landesregierung
asarlaringizni yuboring
o'zingizning asarlaringizni
Iltimos faqat
faqat o'zingizning
steierm rkischen
landesregierung fachabteilung
rkischen landesregierung
hamshira loyihasi
loyihasi mavsum
faolyatining oqibatlari
asosiy adabiyotlar
fakulteti ahborot
ahborot havfsizligi
havfsizligi kafedrasi
fanidan bo’yicha
fakulteti iqtisodiyot
boshqaruv fakulteti
chiqarishda boshqaruv
ishlab chiqarishda
iqtisodiyot fakultet
multiservis tarmoqlari
fanidan asosiy
Uzbek fanidan
mavzulari potok
asosidagi multiservis
'aliyyil a'ziym
billahil 'aliyyil
illaa billahil
quvvata illaa
falah' deganida
Kompyuter savodxonligi
bo’yicha mustaqil
'alal falah'
Hayya 'alal
'alas soloh
Hayya 'alas
mavsum boyicha


yuklab olish