Fizika” kafedrasi g. B. Nafasova fizika fanidan labaratoriya mashg’ulotlar to’plami uslubiy ko‘rsatma guliston-2021 fizik kattaliklarni o‘lchash

Ishni bajarish tartibi

1. 
   Tarozining to’g’ri o’rnatilgan yoki o’rnatilmaganligini tekshiriladi. Agar tarozi noto’g’ri o’rnatilgan bo’lsa, yuqorida ko’rsatilgandek, to’g’ri o’rnatiladi va strelkaning vaziyatini S shkaladan belgilab olinadi.
   
2. 
   CHo’kuvchi va suzuvchi jismlarni ipga bog’lab, tarozi pallasiga 1- rasmda ko’rsatilganidek ilib, ularning havodagi va tuyulma massalari 3-4 marta tortib aniqlanadi va o’rtacha qiymatlarni hisoblanadi.
   
3. 
   So’ng cho’kuvchi jismni pallaga ilinib stakandagi suvga botguncha tushiriladi. Bunda tarozi pallalari muvozanatga keltirilganda jism stakanning tubiga va devoriga tegmagan, jism sirtida havo pufakchalari bo’lmagan holda suvga to’la botib turishi kerak. SHundan so’ng cho’kuvchi jismning suvdagi tuyulma massasi 3-4 marta tortib aniqlanadi va o’rtacha qiymati hisoblanadi.
   
4. 
   CHo’kuvchi jismga suzuvchi jismni biriktirib bog’lanadi va pallaga ilinadi. So’ng ularni 3- bandda aytilganidek, stakandagi suvga botirib, ularning suvdagi tuyulma massalari 3-4 marta tortib aniqlanadi va o’rtacha qiymati hisoblanadi.
   
5. 
   cho’kuvchi va suzuvchi jismlarning havodagi tuyulma massasi hisoblab topiladi.
   
6. 
   Xona haroratini termometrning, atmosfera bosimini barometrning ko’rsatishlaridan aniqlab, suv va havo uchun va zichliklarining shu sharoitga mos qiymatlari tegishli jadvaldan yozib olinadi.
   
7. 
   Nixoyat, (4) formulaga asosan cho’kuvchi jismning, (6) formulaga asosan suzuvchi jismning zichligini hisoblab topiladi.
   

1-jadval

№	m	m1	ρh	ρs	ρ	ρo’r	Δρ	Δρo’r	ε
1 2 3