Fizika grekcha «physis»

6-Sinf Qoidalar
Fizika faniga kirish (1-7 mavzular)
Fizika grekcha «physis» – tabiat degan so‘zdan olingan bo‘lib, tabiat haqidagi fan degan ma’noni anglatadi.
Fizika haqidagi ma’lumotlarni birinchi bor kitob shaklida qadimgi yunon mutafakkiri Aristotel (Arastu) (e. o. 384–322-y.)
Modda tuzilishi haqidagi dastlabki tushunchalar Demokrit (miloddan avval 460–370-y.) ga tegishli
olam ning nimadan tuzilganligi haqi dagi nazariyani miloddan avvalgi 341–270-yillarda yashagan Epikur bergan.
Chex olimi N. Kopernik birinchi bo‘lib Quyosh sistemasining tuzilishini talqin qilib berdi .
Italyan olimi G. Galiley va nemis olimi I. Kepler o‘z tajribalariga hamda hisoblashlariga asoslanib ta’li motni tasdiqlaydilar.
Birinchi bo‘lib osmon jismlarini teles kopda kuzatgan olim ham Galiley
Fizik jismlar deb, tabiatda uchraydigan barcha jismlarga aytiladi. Ma salan: quyosh, yulduzlar, sayyoralar, toshlar va h.k.
Jismlar sistemasi deb, ayrim fizik hodisalar xuddi bitta jismdagidek namoyon bo‘ladigan jismlar to‘plamiga aytiladi. Masalan, avto mobil turli qismlardan tashkil topsa-da, xuddi bitta yaxlit qismdek harakatlanadi.
Fizik hodisalar deb, moddani tashkil etgan zarralar o‘zgarmay qolgan holda sodir bo‘ladigan hodisalarga aytiladi.
Fizik qonun deb, hodisalarni xarakterlovchi kattaliklar orasidagi miqdoriy bog‘lanishdan iborat bo‘lgan ifodaga aytiladi.
Kuzatish deb, sodir bo‘layotgan hodisaga ta’sir ko‘rsatmasdan, uning xususiyatini o‘rganishga aytiladi.
Gipoteza Fikrlash davrida kuzatilayotgan hodisalar to‘g‘risida farazlar paydo bo‘lishi
Eksperiment Gipotezani tekshirish uchun maxsus tajribalar o‘tkazish
Fizik kattaliklar Jismlarning yoki fizik hodisalarning ba’zi parametrlarini tajriba yor damida o‘lchash mumkinligi Masalan, jismning uzunligi, hajmi, temperaturasi, massasi va h.k.
O‘lchash deyilganda, o‘lchanadigan kattalikni namunaviy kattalik bilan solishtirish tushuniladi. Har bir namunaviy kattalikning o‘z birligi mavjud.
Xalqaro Birliklar Sistemasi (XBS) 1960-yilda qabul qilingan.