Физика – математика факультети

14. Kutblanish darajasi kanday burchakka bog`lik buladi;

A) kaytish; *V) tushish; S) singan; D) Kaytgan va singan;

15.Agar tushish burchagi kanday shartni kanoatlantirsa kaytgan nur tula kutblangan buladi.

A) *V) S) D)

16. Yorug`likning kutblanish darajasini ko`rsating.

*A) V) S) D)

17. munosabat qaysi olim nomi bilan yuritiladi.

A) Frenel; V) Malyus; *S) Bryuster; D) Stoletov.

18. Yorug`lik Bryuster burchagi ostida tushganda kaytgan va singan nurlar uzaro. . . . . .

A) to`g`ri chizikli ; V) parallel; S) aylana xosil;
*D) Perpendikulyar;

19. Kanday shart bajarilganda kaytgan nur uchun tushish tekisligiga parallel tashkil etuvchining amplitudasi 0 ga aylanadi.

*A) V) S) D)

20. Kanday xolda kaytgan nur tula kutblanib koladi

*A) yorug`likning bryuster . burchagigi ostida tushganda
V) yorug`likning 45⁰ gradus burchak ostida tushganda
S) yorug`likning 90⁰ gradus burchak ostida tushganda
D) Ixtiyoriy burchak ostida tushganda

21. Tushish burchagi ga teng bulganda singan nurning kutblanish darajasi kanday bulishini ko`rsating.

A) minimumga erishadi
*V) maksimumga erishadi
S) 0 ga teng buladi
D) 0,5 ga teng buladi

22. Moddaning bushlikka nisbatan sindirish ko`rsatkichi nima deb ataladi?

A) sindirish ko`rsatkichi
V) nisbiy sindirish ko`rsatkichi
*S) absalyut sindirish ko`rsatkichi
D) A va S

23. Kuyidagi javoblar ichida sinish konunining ifodasini toping.

*A) V) S) D)

24. Yorug`likni sinish konuni formulasini toping.

A) *V) ; S) D)

25. Tula ichki kaytishning chegaraviy burchak formulasini toping.

*A) V) S) D)

26. Suvning xavoga nisbatan sindirish ko`rsatkichi nechaga teng.

A) 1,63 *V) 1,33 S) 1,52 D) 1,54

27. Sindirish ko`rsatkichi kattarok bulgan moddalar nima deb yuritiladi.

A) nisbiy sindirish ko`rsatkichi
*V) optikaviy zichrok modda
S) chegaraviy burchak
D) Tula ichki kaytish

28. Vavilov-Cherenkov nurlanishini ifodalovchi formulani ko`rsating.

A) V) S) *D)

29. Yorug`lik optik jixatidan zichligi katta bulgan muxitdan optik zichligi kichikrok muxitga utganida yorug`likning kanday jarayoni kuzatiladi.

A) Kaytish
V) sinish
*S) tula ichki kaytish
D) A va V javoblar to`g`ri
30. Yorug`likni kaytish konuni formulasini toping.
*A) V) ; S) D)
31. Nьyuton interferentsion xalkalarnining nima uchun paydo bulishini konikarli izoxlab bera olmadi. Buni birinchi bulib kim izoxlab berdi.
A) Faradey; V) Yung; S) Lorents; *D) Frenel

32. Kizil yorug`lik tulkinining uzunligi qaysi javobda to`g`ri ko`rsatilgan.

A) V) S) *D)

33. Binafsha yorug`lik tulkin uzunligi qaysi javobda kayd etilgan.

*A) V) S) D)
34. Nuktaviy izotrop manbaning ixtiyoriy r masofadagi yoritilganligini aniklovchi formulani toping.
*A) V) S) D)
35 . Kizil xalkalarning radiusi kanday buladi.
*A) eng katta buladi
V) eng kichkina
S) kichkina va katta bulishi mumkin.
D) Kichkina xam emas katta xam emas

36. 
    Ravshanlikni ifodalovchi tenglamani aniklang.
    

A) V) S) *D)

37. Dispertsiya deganda nimani tushunasiz?

*A) Moddaning sindirish ko`rsatkichi n ni yorug`lik tulkinining tsiklik
chastotasi  ga bog`likligi.
V)  ning  ga bog`likligi
S)  ning n ga bog`likligi
D) A, V javoblar to`g`ri;

38. Foton energiyasini ifodalovchi formulani ko`rsating.

A) *V) S) D)

39. Foton impulьsga egami?

A) ega emas; V) ega p = mc ; *S) xarakatlanganda impulьsga ega;
D) Elektronlar okimiga bog`lik;

40. Sochuvchi linzadan 40 sm uzoklikda joylashgan jismning tasviri 3 marta kichiklashgan xolda xosil bulgan linzaning optik kuchi kancha?

A) –3 dptr; V) 3 dptr; S) –4 dptr; *D)–5 dptr;

41. Tasvirning ulchami buyum ulchamidan 5 marta kichik bulishi uchun shu buyumni optik kuchi – 5 dioptriya bulgan sochuvchi linzadan kanday masofaga joylashtirish kerak.

A) 0,3 m; V) 0,4 m; S) 0,5 m; *D) 0,8 m;

42. Yiguvchi linza formulasini ko`rsating?

A) *V) S)
D)

43. Difraktsion panjaraning ajrata olish kobiliyatini toping?

*A) ; V) S) D)
44. Muayyan fotokatoddan ajralib chikayotgan fotoelektronlar boshlangich tezliklarning maksimal kiymati yorug`lik intensivligiga kanday bog`lik?
A) to`g`ri proportsional;
V) teskari proportsional;
*S) bog`lik emas;
D) Javoblar ichida to`g`risi yuk;

45. Nyuton xalkalarning radiuslari nimaga bog`lik.

A) chastotaga
*V) tulkin uzunligiga
S) interferintsiyaga
D) Difraktsiyaga

46. Yupka pardalarning xar xil rangda tovlanishi sababini biri pardaning tashki yuzasidan ikkinchisi esa ichki yuzasidan kaytuvchi 1 va 2 tulkinlar kushilishi xisobiga buladi. Bu qaysi xodisa bilan tushuntiriladi?

*A) Interferentsiya V) Difraktsiya S) Dispersiya D) Interferentsiya difraktsiya

47. Fotoeffekt xodisasi deb nimaga aytiladi.

*A) Yorug`lik ta’sirida metallardan elektronlarni yorug`lik sirtiga chikish
xodisasi
V) Yigindi tebranishlarning kuchayishi yoki susayishi
S) Yorug`likning sinish ko`rsatkichining yorug`likning rangiga bog`likligi
D) tulkin uzunliklari bir xil fazalar farki uzgarmas bulgan.

48. Eynshteynning fotoeffekt uchun formulasi qaysi javobda tuьri ko`rsatilgan.

A) V) S) *D)

49. h – Plank doimiysining kiymati

*A)
V)
S)
D)

50. Rux uchun fotoeffektning kizil chegarasining uzunligi kancha?

*A) V)
S) D)

51. Binafsha yorug`lik tulkin uzunligi qaysi javobda kayd etilgan?

A) V) *S) D)

52. Ferma printsipini ta’rifini aniklab toping.

A) Yorug`lik shunday yul bilan tarkaladiki, bu yulni bosib utish uchun eng kup vakt kerak buladi.
*V) Yorug`lik shunday yul buylab tarkaladiki, bu yulni bosib utish uchun eng kam vakt kerak buladi.
S) Yorug`lik tarkalashida eng uzun yulni bosib utadi.
D) Yorug`lik bir jinsli muxitda tarkalishida xam to`g`ri chizikli xam egri
chizikli yulni bosib utadi.

53. Vulьf – Bregg tenglamasini ko`rsating

A) *V) S) D)

54. Fotoeffektning nechta konuni bor?

A) 4 ta; *V) 3 ta; S) 5 ta; D) 6 ta;
55. Kogerent manbalarni xosil kilishda eng kup kullaniladigan usul kanday?
A) Fraungofer kuzgularidan foydalanish
V) Yorug`lik trubkasi
*S) Frenelь kuzgularidan foydalanish.
D) Dopler effektidan foydalanish;

56. Yorug`likning rangi nimaga bog`lik?

A) tezligiga; *V) tebranishlar chastotasiga; S) yorug`lik okimiga;D) Fazalar tufayli;

57. Dispertsiya tufayli prizmadan utgan ok yorug`lik nimalarga ajraladi?

*A) spektrga; V) elektronga; S) neytronga;
D) Javoblarning xammasi to`g`ri;

58. Dispertsiyaning formulasini ko`rsating?

A) *V) S) D)

59. Fotoeffekt uchun Albert – Eynshteyn formulasiini toping?

*A) V) S) D)

60. Fotoeffekt uchun kizil chegarani toping?

A) *V) S) D)
61. Yorug`lik dispertsiyasi nima?
*A) Moddalar sindirish ko`rsatkichining yorug`lik tulkin uzunligiga bog`lik
bulish xodisasi
V) Tushayotgan yorug`likni tula yutayotgan jism
S) Yorug`lik ta’sirida metallardan elektronlarni yorug`lik sirtiga chikarish
xodisasi;
D) Tulkinlarning aylanib utib shu tusik orkasida yorug dog xosil kilishi.

62. Kirxgof konuniyatini ko`rsating?

*A) V) S) D)

63. Malyus konuni ifodasini ko`rsating?

A) *V) S) D)
64. Egrilik radiusi sm bulgan botik sferik kuzguda buyumning k=3 marta katta tasviri xosil bulgan. Buyumdan kuzgugacha bulgan masofasi d topilsin.
*A) d = 30 sm; B) f =30 sm; C) d =15 sm; D) d = 5 sm;

65. Muxitning absolyut sindirish ko`rsatkichi deb, . . . . . . aytiladi.

Ta’rifni tuldiring.
A) Optik zichligi kichik muxitni optik zichligi katta muxitga nisbatan
sindirish ko`rsatkichiga;
V) Optik zichligi katta muxitni optik zichligi kichik muxitga nisbatan
sindirish ko`rsatkichiga;
S) Muxitni xavoga nisbatan sindirish ko`rsatkichiga;
*D) Muxitni vakuumga nisbatan sindirish ko`rsatkichiga;

66. Kuyidagilardan qaysi biri Gyuygens printsipi ta’rifi bula oladi.

*A) Tulkin frontiga uchragan xar kanday nukta old tomonga tarkaluvchi yangi
tulkin manba bula oladi;
V) Tulkin frontiga uchragan xar kanday nukta old tomonga tarkaluvchi yangi
tulkin manbai bula olmaydi.
S) Ye javob to`g`ri;
D) V javob to`g`ri;

67. Sferik tulkin doiraviy tirkish orkali utganda Frenelь k -zonasining radiusi.

A) V) *S) D) ;

68. Tula yorug`lik okimi 1 lm bulgan nuktaviy manbaning yorug`lik kuchini toping?

A) 0,08 kg; *V) 0.07 kg; S) 0,8 kg; D) 0,11 kg;

69. Absolyut kora jismning max nurlanish formulasini ko`rsating?

A) *V) S) D)

70. Absolyut kora jism uchun Stefan- Bolьtsman konunini ko`rsating?

A) V) S) *D)

71. Optik aktiv kristallarning polyarizatsiya tekisligining aylanish burchagi qaysi formula bilan aniklanadi?

A) V) S) *D)

72. Qaysi jism kanday temperaturada issiklik nurlanishi sochadi?

A) xar kanday jism 273⁰ S < T da issiklik nurlanishi sochadi.
*V) Absolyut noldan yukori temperaturada ixtiyoriy jism issiklik nurlanishi sochadi.
S) Yukori temperaturali kattik jismlar issiklik nurlanishi sochadi.
D) T > 5 K da absolyut kora jism issiklik nurlanishi sochadi.

73. 
    Kuyidagi ifodalardan qaysi biri Stefan-Bolьtsman konuniga mos keladi?
    

A) V) *S) D)

74. Interferentsion maksimum shartini toping?

*A) V) S) D)

75.Kanday yorug`lik kutblangan deyiladi?

A) Ye vektorning barcha yunalishlarda teng extimolli oriyentatsiyalangan
yorug`lik.
*V) Tebranish yunalishi kandaydir yusinda tartiblangan yorug`lik;
S) Moddadan utganda yorug`lik tulkini energiyasi sochiladigan yorug`lik.
D) Yorug`lik vektori shunday uzgaradiki, bunda uning oxiri fazoning xar bir
nuktasida ellips chizadigan yorug`lik.

76. 
    Yorug`lik nurining kutblanishi darajasi qaysi formulaga binoan aniklanadi?
    

A) *V) S) D)

76. 
    Yorug`lik tulkinining qaysi parametrlari orkali yorug`lik nurining rangi aniklanadi?
    

A) Yorug`lik intensivligi;
V) Fazasi;
S) Boshlangich fazasi;
*D) Tebranish chastotasi;

76. 
    Qaysi tenglama Buger konunini ifodalaydi?
    

A) V) S) *D)

76. 
    Rentgen nurlari qaysi diapozonga mos keladi?
    

A) V) S) *D)

76. 
    Linzaning optik kuchi nima?
    

A) Linzaning bosh fokus masofasiga karrali kattalik;
*V) Linzaning bosh fokus masofasiga teskari kattalik;
S) Buyumdan tasvirgacha bulgan masofaga teng bulgan kattalik;
D) Manbadan linzagacha bulgan masofaga teskari kattalik;

76. 
    Difraktsion panjaraning chizigiy dispertsiyasi qaysi formula bilan aniklanadi?
    

A)
V)
S)
*D) to`g`ri javob yuk.

76. 
    Kuyidagi tenglamalardan qaysi biri Doppler effektini ifodalaydi?
    

A)
*V)
S)
D)

76. 
    Sirtga normal tushayotgan yorug`lik bosimi formulasini ko`rsating?
    

A) V) *S)
D)

76. 
    Maks Plank formulasini aniklang?
    

A)
V)
S)
*D)

76. 
    Yorug`lik kuchining birligi SI da kanday ?
    

A) Lyumenь;
V) Kandela;
S) Vaat;
D) Diotpriya;

76. 
    Yorug`likning burchak dispertsiyasi formulasini aniklang?
    

A)
V)
S)
D)

76. 
    Kuyidagi formulalardan qaysi biri Reley (sochilish) konunini ifodalaydi?
    

A)
V)
S)
D)

76. 
    Sirtning kaytarish koeffitsenti formulasini aniklang?
    

A)
V) ;
S)
D)

76. 
    Yorug va korongu Nьyuton xalkalari radiuslari formulasini toping?
    

A)
V)
S)
D)

90. Dielektrik sirtidan kaytayotgan tabiiy yorug`lik uchun Frenelь formulasini toping?

A)
V)
S)
D)

91. Prizmadan nur utayotganda sindirish burchagi  ogish burchagi  orasidagi bog`lanishni ko`rsatuvchi tenglikni toping?

A)
V)
S)
D)

92. 
    Bir jinsli va izotrop muxitlar uchun Maksvell tenglamalari vektor kurinishida kanday yoziladi?
    

A)
V)
S)
D)

93. 
    . m-chi Frenelь zonasining radiusini ifoda kiluvchi tenglamani ko`rsating?
    

A)
V)
S)
D)

94. 
    Kanday yorug`likni tabiiy yorug`lik deyiladi?
    

A) Turli yunalishlarda tulkin tebranishlari bir xil extimollik bilan takalayotgan va bir-birini juda tez va tartibsiz ravishda almashinuvchi yorug`likdir.
V) Tebranishlari anik tekisliklarda sodir buluvchi yorug`lik.
S) Tebranishlari yunalishi uzgarmas bulgan yorug`lik.
D) Yorug`lik vektorining tebranishlari fakat bitta tekislikda yuz berayotgan
nurlar.

95. Kutblangan yorug`lik deb nimaga aytiladi?

A) Turli yunalishlarda tulkin tebranishlari bir xil extimollik bilan takalayotgan va bir-birini juda tez va tartibsiz ravishda almashinuvchi yorug`likdir.
V) Tebranishlari anik tekisliklarda sodir buluvchi yorug`lik.
S) Tebranishlari yunalishi uzgarmas bulgan yorug`lik.
D) Yorug`lik vektorining tebranishlari fakat bitta tekislikda yuz
berayotgan nurlar.

96. 
    Geometrik optika konunlarini ko`rsating?
    

A) Yorug`likning to`g`ri chizik buylab tarkalishi, yorug`lik nurlarining
mustakilligi; nurlarning sinishi va kaytishi;
V) Buger konuni; Reley konuni; buger-Lambert konuni;
S) Bryuster konuni; Malyus konuni;
D) Stefan-Bolьtsman konuni; Vinning siljish konuni;

96. 
    J.Kerr effektini ifodalovchi tenglamani toping
    

A) V) S) D)

96. 
    Tulkin soni vektori qaysi formula bilan aniklanadi?
    

A) V) S)
D )

96. 
    Interferentsiyalanuvchi nurlar uchun optik yul farki kanday xisoblanadi?
    

A) *V) S) D)

96. 
    Yorug`likning vakuumdagi tarkalish tezligini qaysi formula bilan aniklash mumkin?
    

A) V) S)
D)