Filial uslubchisi Ishmurodova M. K malaka oshirish guruhida nazariy mashg’ulotning texnologik xaritasi

Sut tishlarni yorib chiqish vaqti

12-15 ой 18-20 ой 20-30 ой

6-7 ой 8-9 ой 10 ой 12 ой

Bolaning bo’yi va rivojlanishining motoringni.
Ximoya kuchining ishonchliligi jismoniy, ruxiy va aqliy rivojlanish mutanosibligi sog’liqni asosiy ko’rsatkichlari xisoblanadi. Sog’lom bola xarakatchan, energiyali, qiziquvchan bo’ladi. U osonlikcha tashqi muxit sharoitiga moslashadi. O’sish kategoriyasi (growtx) organizmni morfologik o’zgarish miqdorini ta’riflab berish xisoblanadi. Masalan: Bo’y uzunligi va tana og’irligi oshib ketganda rivojlanishni (deve lopment) kotegoriyasida jismoniy, aqliy, ruxiy va ijtimoiy funktsiyasini inobatga olingan xolda, bu funktsiyaning bir butunligini shartli o’zgarishi kuzatiladi. Bolalarni emizikli va maktabgacha davrida bo’y o’sish jarayoni xilma – xil va individualdir. Bolalar sog’lig’ini xolati bo’y o’sishiga katta ta’sir ko’rsatilgani uchun faqatgina bo’y uzunligini o’lchash bilan baxo berib bo’lmaydi.
Bolaning morfo – funktsional rivojlanishini shuni inobatga olish kerakki, bolalik davrida bo’y va rivojlanishni intensiv xususiyati xisoblanadi. Qancha bola kichik bo’lsa, shuncha bu jarayonlar intensiv ( faol) kechadi. Jismoniy rivojlanish – bu tana massasining va tana xajmini oshishi bo’lib, u o’z ichiga tana massasini tarkiblarini, uzunligi va bo’yini, xamda bosh aylanasini o’z ichiga oladi. Jismoniy rivojlanishini baxolashda yuqorida aytib o’tilgan tarkibiy qismlarni aniq o’lchash katta axamiyatga ega.
Bolalarga bo’y o’sish va rivojlanishga to’g’ri baxo berishda, bola yoshiga fiziologik xususiyatlarni to’g’ri kelishi, xamda ularga ta’sir etuvchi faktorlarini bilish kerak.
Tana og’irligi (massasi)
Tana og’riligi – bu bolani bo’yi va rivojlanishini asosiy tarkibiy qismi bo’lib, ovqatlanishning va bo’y uzunligini sekin kechishi yoki umuman to’xtab qolishi rivojlanish yetishmovchiligini birinchi belgisi xisoblanadi. Oy kuni yetib tug’ilgan sog’lom chaqaloqni tana massasi 2,5 dan 4,4 kg gacha xisoblanadi, o’g’il bolalarni gavda tuzilishi qizlarnikiga nisbatan kattaroq bo’ladi. Buni jadval orqali bilish mumkin.
CHaqaloqning tug’ilgandagi massasi xomiladorlik davridagi ona sog’ligining xolatiga, gistologik yoshiga, xomilaning soniga, tug’ishlarning ketma – ketligiga, tana tuzilishiga va ota – onaning irqiga bog’liq. CHaqaloq tug’ilgandan so’ng 1 chi 3 – 4 kunligida og’irligining 5-6 % ni yoqotadi. Bu esa tana og’irligining fiziologik kamayishi xisoblanadi. Bola xayotining 1 chi xaftasida doimiy va to’xtovsiz xolatda tana og’irligini qo’shadi. 6 oylikgacha bo’lgan chaqaloq xar xaftasiga 150-250 gr dan og’irlik qo’shadi. 6 oydan so’ng esa xar xaftasiga 100-150 gr dan, 12-24 oylarda 50 gr dan qo’shadi. Yangi tug’ilgan chaqaloq 5 oygacha o’z tana og’irligini 2 marta, 12 oygacha 3 marta , 3 yoshda 4 marta, 5 yoshda 5 martagacha ko’payadi.