Filial uslubchisi Ishmurodova M. K malaka oshirish guruhida nazariy mashg’ulotning texnologik xaritasi

1 yoshgacha bo’lgan bolalarni parvarish qilish
Bolalik davrining o’ziga xos belgisi to’xtovsiz o’sish va rivojlanishdan iborat, bu urug’lanish vaqtidan boshlanib, jinsiy yetuklik vaqtigacha davom etadi.
Bolaning o’sish rivojlanishini tug’ilganidan boshlab kuzatiladi. Birinchi oylikda har haftada bir martadan kuzatiladi. Bola bir oylikdan 12 oylikgacha bo’lgan vaqtda har oyda kuzatiladi. Bir yoshdan uch yoshgacha bo’lgan vaqtda esa har uch oyda kuzatiladi. Uch yoshdan besh yoshgacha har olti oyida, besh yoshdan katta bolalarni esa bir yilda bir marta ko’rib turiladi.
Sog’lom, o’z vaqtida tug’ilgan chaqaloqning og’irligi 2,5 dan 4,4 kg gacha bo’ladi. Birinchi 6 oy davomida bola haftasiga 150 va 250 g qo’shiladi.
Keyingi 6 oy davomida har haftada 100-150 g qo’shiladi. 1 yoshdan 2 yoshgacha o’rtacha haftada 50 g qo’shiladi. 5 oylik chaqaloqning og’irligi tug’ilgandagiga nisbatan 2 barobar, 12 oylikda esa 3 barovarga oshadi.
Sog’lom tug’ilgan chaqaloqning bo’yi 48-52 sm bo’lib, birinchi 6 oy davomida 16 sm ga, keyingi 6 oy davomida esa 8 sm ga o’sadi. 1 yoshlik bolaning bo’yi tug’ilganidan 1,5 marta, 4 yoshlik bolaning bo’yi esa 2 marta katta bo’ladi.
Sog’lom tug’ilgan bolaning bosh aylanasi 35 sm ni tashkil etadi. 1 oy davomida eng tez (3-5) sm o’sadi. 3 oylik davrida bosh aylanasi o’rtacha 40,5 sm ni, 6 oylikda – 43 sm ni va 12 oyligida – 46 sm ni tashkil qiladi.
Normal rivojlanish uchun eshitish va ko’rish qobiliyati zarur. Bu xususiyatlarning nuqsonlari iloji boricha barvaqt aniqlanishi kerak. Kichik bolalarda kundalik amaliyotda ko’rish, biror-bir narsa holatining o’zgartirilishi va bunda ko’zlar harakatini kuzatish bilan tekshiriladi. Bir oylik chaqaloq qisqa vaqt davomida biron narsani kuzatishi mumkin. Qisqa muddatli g’ilaylik birinchi 3 oy davomida normal holat. 3 oylikdan keyin tez qaytalanuvchi g’ilaylik kuzatilsa, mutaxassisga murojaat etishi lozim.
Eshitish bolaning ko’rish maydonidan tashqarida dag’al kog’ozning ishqalanishi yoki qo’ng’iroq chalinishi tovushiga reaktsiyasini kuzatish bilan tekshiriladi.
Sog’lom bolalarda birinchi tishlar 5 va 10 oylik davrda, eng kechi bilan 14 oylikda yorib chiqadi. 20 ta vaqtinchalik “sut” tishlarining yorib chiqishi 2,5 yoshgacha tugallanadi.
Bolalar bilan muloqotda bo’lish, ular bilan o’ynash, ular uchun o’yinlar topish va imkoniyatlar yaratish bolalarning rivojlanishiga imkon beradi.
Mehr va e’tiborga to’la atrof-muhit ham bola rivoji uchun birlamchi darajadagi ahamiyatga ega.