Фермер хўжаликлари фаолияти

Меҳнатга ҳақ тўлаш учун таъриф тизимидан фойдаланилади. У қуйидагиларни ўз ичига олади: тариф малака маълумотномаси, тариф сеткаси, тариф ставкаси. Бажариладиган ишларнинг тавсифи - тариф малака маълумотномасида келтирилади. Ушбу ҳужжат ишчилар малакасини аниқлаш ва уларга маълум разряд белгилашда асос бўлиб хизмат қилади.

Тариф сеткаси - бу разрядлар ва уларга тегишли бўлган тариф коэффицентлари кўрсатиладиган ҳужжатдир. Ҳамма корхоналарда биринчи разряднинг тариф коэффиценти бирга тенг бўлиб, разряд ортиши билан тариф коэффиценти ҳам ошиб боради. Тариф ставкаси - ишчининг разрядига мувофиқ унга маълум вақт бирлиги давомида тўланадиган ҳақ миқдорини аниқлайди. Одатда, тариф ставкаси биринчи разряд учун белгиланиб, қолган разрядлар учун эса биринчи разряд тариф ставкаси қолган разрядлар тариф коэффицентлари кўпайтириш йўли билан белгиланади.

• меҳнат хақи кайси вактда тўланганлиги, микдори ва бажарилган ишларининг сифатига караб

• Асосий меҳнат хақи

• Қўшимча меҳнат хақи

• Ишчи ва хизматчиларнинг ишлаган вакти учун ёки бажарган ишларининг микдори ва сифати учун тўловлар

• Ишчи ва хизматчиларга қонунда кўзда тутилган ишламаган вакти (таътил вакти учун тўлов, давлат ва жамоат вазифаларини бажарган даври учун тўлов, ўсмирларга имтиёзли соатлари учун тўлов ва бошкалар) учун тўловлар

Асосий иш ҳақи ишчи ва ходимларнинг ишлаган вақтлари учун тўланадиган ҳақ бўлиб, унинг таркибига қуйидагилар киради:

• тариф ставкалари ва маошлар, ишбай нархлар учун тўланадиган ҳақ;
• ишчиларнинг айби бўлмаган бекор туриб қолишлар учун тўланадиган ҳақ;
• тунда ишлаганлик учун қўшимча ҳақ;
• аккорд усулида тўланадиган ҳақ;
• иш ҳақи фондидан тўланадиган ҳақ;
• дам олиш кунлари, байрам кунлари, иш вақтидан ташқари соатларда ишлаганлик учун одатдаги иш шарт-шароитидан четга чиққанлик ва бошқалар учун ишчиларга юқори нархлар бўйича тўланадиган қўшимча ҳақ.