Ferma hisob sxemasi, panel, tasmalar, xovon, tashqi kontur shakli, panjaralarning shakli, tayanchlarga qo’yilishi, qurilishda foydalanish, xarakat chegarasi, zo’riqishlar, moment nuqtasi, proektsiya, tugun kesish, almashtirish, diagramma

9.3 - расм

• 2.Fermalar panjaralarining tuzilishiga ko’ra:
• a) oddiy uchburchak panjarali fermalar (9.4 a – rasm);
• b) oddiy havon panjarali fermalar (9.4 v – rasm);

• v) yarim havon panjarali (9.4 b – rasm) va rombik panjarali (9.4 g – rasm) va boshqa fermalar;
• 3.Ferma tayanchlariga qo’yilishiga qarab: balkasimon (9.5 a – rasm), arkasimon (9.5 b – rasm), konsolli (9.5 v – rasm) va boshqa fermalar.
•  

• 4 Fan:Qurilish mexanikasi 6-ma’ruza

• 9.5 - rasm

• 9.4 - rasm

• 3. Fermalarni doimiy yuklar ta’siridan hisoblash
• Fermalarni hisoblash, ya’ni ularning sterjenlarida tashqi yuk ta’siridan xosil bo’lgan zo’riqishlarni topish uchun dastlab odatda muvozanat tenglamalaridan foydalanib, ularning tayanch reaktsiyalari aniqlanadi. 

• Esingizda saqlang!
• Ferma sterjen-larida faqat bo’ylama zo’riqishlar xosil bo’ladi.
•  

• Ferma sterjenlaridagi zo’riqishlar asosan quyidagi usullar bilan aniqlanadi:
• 1. Moment nuqtasi usuli.
• 2.Proektsiya usuli:
• a) ferma biror qismining muvozanati
• qaraladi;
• b) fermaning kesilgan tugunlari muvozanati
• qaraladi (tugun kesish usuli).
• 3. Sterjenlarni almashtirish usuli.
• 4. Grafik usul (Maksvell–Kremona diagram-masi).
•  

• 5 Fan:Qurilish mexanikasi 6-ma’ruza
• .

• 3.1. Moment nuqtasi usuli
• Bu usulda ferma zo’riqishi aniqlanadigan sterjenni kesib o’tuvchi biror I–I kesim bilan fikran ikki qismga ajratilib, uning chap yoki o’ng qismining muvozanati tekshiriladi. Lekin bu xolda kesilgan sterjenlarning soni uchtadan oshmasligi kerak, agar uchtadan oshsa tegishli noma’lum zo’riqishlarning soni statikaning tekislikdagi muvozanat tenglamalari sonidan ortiqcha bo’lib, uni hisoblash mumkin bo’lmay qoladi (9.7 – rasm). 

• 6 Fan:Qurilish mexanikasi 6-ma’ruza

•