Fazoviy tahlilni tamiynlovchi jarayonlar Reja

3. Atribut jadvallarni qayta ishlash operatorlari
Geoaxborot tizimidagi atribut jadvallarni o‘zaro birlashtirish va ajratish kabi ishlarda relatsion algebra usullari qo‘llaniladi. Hozirda asosan 8 ta operatsiya qo‘llanilmoqda va ular quyidagilardan iborat:

1. 
   CHeklash (restrict).
   
2. 
   Loyihalash (project).
   
3. 
   Mahsulot (product).
   
4. 
   Bo‘lish (divide).
   
5. 
   Birlashtirish (union).
   
6. 
   Kesishish (intersection).
   
7. 
   Farqlash (difference).
   
8. 
   Bog‘lash (join).
   

CHeklash (restrict). Ushbu operatsiya yordamida berilgan parametrlar yoki o‘zgaruvchilar orqali ma’lumotlarni saralab olamiz. Masalan, quyida berilgan rasmda kiritilgan qaydlar (record) katta yoki ulkan o‘lchamga ega bo‘lgan parametrlar orqali chegaralanadi va keyingi jadval faqat o‘sha parametrlarga ega bo‘lgan jadval qatorlarini qoldirdi, ya’ni ikkinchi jadval faqatgina 1, 4, 6 va 2 -qatorlarni qoldirdi. Ushbu operatsiya umumiy yoki kompleks ravishda bajarilishi va birdan ortiq atributni qamrab olishi mumkin. Odatda, ushbu operatsiya qo‘llanilganidan so‘ng jadvallardagi qatorlar soni kamaygan holda natija beradi.

4.6-rasm.CHeklash operatsiyasiga misol. (Manba: Internet)
Loyihalash (project). Bu operatsiya orqali jadvaldagi zaruriy ustunlar vertikal holatda tanlab olinadi va qolgan ustunlar olib tashlanadi. Masalan, berilgan jadval juda ko‘p ma’lumotlarga ega bo‘lib, bizga faqat bir nechtasi zarur bo‘ladi. Bizga tahliliy ishlarni bajarish uchun 2 yoki 3 ustundagi ma’lumotlar etarli bo‘ladi. Mana shunday holatda bu operatsiya yordam beradi. Afzalligi shundaki, jadval bilan ishlayotganda kam ustunlar olinishi evaziga qayta ishlashga ketadigan vaqt kamayadi, joyni ham kam egallaydi hamda foydalanuvchi uchun izlash va ko‘rish osonlashadi.

4.7-rasm. Loyiha operatsiyasiga misol (Manba: Internet)