Fayzulla boynazarov

VILYAM SHEKSPIR
(1564-1616)
Ingliz  Uyg‘onish  davri  adabiyotining  yirik  vakili.  Oddiy  kosib 
oilasida tugMlgan  Shekspir  1587-yilda Londonga keladi.  Teatrda aw al 
suflyor,  so‘ngra aktyor, keyinroq rejissyor boMib  ishladi, teatmi  boshq­
arishda direktorga hamkorlik qiladi.
www.ziyouz.com kutubxonasi

---

Shekspir hammasi  bo'lib  2  poema,  154  sonet 
va  37  pyesa  yaratgan.  Ijodining  birinchi  davrida 
Shekspir  «Adashishlar  komediyasi»,  «Qaysar qiz­
ning quyilishi»,  «Veronalik  ikki  yigit»,  «Sevgining 
behuda  kuchayishi»,  «Yo'q  narsadan  bir  talay 
g'ovg'a»,  «O'n  ikki  kecha»  kabi  komediyalar, 
«Genrix  VI»,  «Richard  III».  «Yuliy  Sezar»,  «Ro­
meo  va  Jyulyetta»  tragediyalarini  yaratadi. 
Ijodining  ikkinchi  davrida  «Hamlet»,  «Otello», 
«Qirol  Lir»,  «Makbet»,  «Antoniy  va  Kleopatra», 
«Kariolan»  tragediyalarini  yozadi.  Ijodining 
uchinchi  davrida  tragikomediyalar  -   «Simbelin»,  «Qishki  ertak», 
«Bo'ron»  asarlari  yoziladi.
G'.  G'ulom,  M.  Shayxzoda,  Uyg'un,  T.  To'la,  J.  Kamol  va  boshqa 
adiblar Shekspir asarlarini  o'zbek tiliga tarjima qilganlar.
Muhabbat shohu gadoga  bir deyishadi.  Shekspir yaratgan  obrazlar, 
turli  toifa  kishilari  hammasi  ishq  deydi,  muhabbat deydi.  Shekspir eng 
qiyin  adabiy janrda  qalam  tebratdi.  Jahon  adabiyotida  hech  bir adib 
Shekspir  darajasiga  ko'tarila  olmagan.  Shekspirning  deyarli  barcha 
asarlari  she’riy  yo‘l  bilan  yozilgan.  Ko'pincha  aktyorlar  asarni 
repititsiya  qilish  jarayonida  she’mi  yodlash  qiyinligidan  shikoyat 
qilishadi.  Shekspir  she’riyati  esa  ravon  va  ifodaviy.  Uni  esda  saqlab 
qolish juda oson.
Shekspir ijodining muhim tomoni -  uning asarlari, dialog va mono- 
loglari  qatida falsafa,  ma’no yashirilgan.  Shekspir  drama,  tragediya, 
komediya,  sonet ustasi.  Shu  bilan  birga  u  tarixning  bilag'oni,  faylasuf 
va shoirdir.  Shekspir  fikrlami  yoqimli,  tushunarli  tarzda  bera olgan. 
Har bir tragediyasida shunday satrlar  borki,  ularni  alohida  she’r qilib 
e’lon qilsa ham bo‘ladi.
«Romeo va Jyulyetta» tragediyasidan, Romeo tilidan:
U saharga jarchi bo 4gan to 'rg ‘ayning о lzi,
Bulbul emas,  sevimli yor,  ana qarab ko ‘r,
Bulutlaming ortidagi baxil saharni.
So ‘qmoqdadir kechalarhing shamchiroqlari 
Quvnoq kunduz pisib turar tog ‘ tumanida 
Ketmog ‘ligim menga hayot,  qolishim о ‘lim.
Shekspir o'zidan  keyin  o'lmas  meros  qoldirib  ketdi.  Bu  rnerosdan 
hozirgi  kunda millionlar bahra olmoqda.
www.ziyouz.com kutubxonasi

---