Favqulodda vaziyatlarni bartaraf qilish hamda tizimni takomillashtirish

Тунда ғаввосларнинг сувга тушиши 
Тунда сувга тушиш ишлари ва хавфсизлик чораларини ташкил 
этилиши атрофлича ўйлаб кўрилиши шарт. Бундай сувга шўнғишларни 
тегишли мосламалар ва албатта телефон аппарати билан бирга оширилади.
Тунги ишларда иштирок этувчи ғаввослар иш олдидан яхши дам 
олиши шарт. Агар мумкин бўлса бу ишлардан аввал улар ҳеч қандай 
ғаввослик ишлари билан шуғулланмасликлари керак. Иш жойи прожектор 
билан яхши ёритилган бўлиши шарт. Бундан ташқари ғаввос узи билан тубда 
ишлаш учун ёриткични олиши керак.
Хулоса ўрнида шуни айтиш жойизки, юқоридаги ишларни амалга 
ошириш даврида хавфсизлик чоралари сўзсиз қўлланилади ва ноҳуш 
холатлар юзага келмаслиги учун ғаввос устидан доимий назорат олиб 
борилади. сув оқими олиб кетмаслиги учун ғаввос қутқарувчи арқон 
ёрдамида сузувчи воситанинг мустаҳкам жойга боғлаб қўйилади. Бу чора 
бахтсиз ҳодисани олдини олади. 
* * * 
 
ИҚТИСОДИЁТНИ МОДЕРНИЗАЦИЯЛАШ ШАРОИТИДА 
ТЎҚИМАЧИЛИК САНОАТИНИ РИВОЖЛАНТИРИШ 
Ф.Ғ.Сулаймонов, Д.И.Мавлонов, Б.Б.Азодов
(ФВВ Академияси 5-босқич курсантлари) 
збекистон Республикаси Президентининг 2010 йил 15 
декабрдаги “2011-2015 йилларда Ўзбекистон Республикаси 
саноатини 
ривожлантиришнинг 
устувор 
йўналишлари 
тўғрисида”ги №ПҚ-1442-сонли қарори қабул қилинди. Бугунги кунда 
«Ўзбекенгилсаноат» ДАК томонидан қўйидаги лойиҳаларни амалга ошириш 
борасида ишлар олиб борилмоқда: 
1) тайёр газламаларни ишлаб чиқариш (джинси газламаси, тукли 
сочиқбоп матолар, кўйлакбоп газламалар);
2) тайёр трикотаж буюмларини ишлаб чиқариш;
3) тўқимачилик аксессуарлари: - зонтиклар, тугмачалар, молниялар ва 
бошқаларни ишлаб чиқариш;
4) тўқимачилик дастгоҳлари: тўқув дастгоҳлари, йигирув ишлаб 
чиариши учун эҳтиёт қисмлар. 
Ў 

---

153 
Тўқимачилик саноати - турли хилдаги ўсимлик толалари, жун ва сунъий 
синтетик толалардан турли газламалар, ип ва бошқа маҳсулотлар ишлаб 
чиқарувчи енгил саноат тармоғи. Тўқимачилик саноати таркибига 
тўқимачилик хом ашёсини дастлабки қайта ишлаш, ип газлама, зиғир, каноп, 
жут толасидан газлама, шойи, жун газлама, нотўқима материаллар, тўр 
тўқиш, тўқимачиликатторлик, трикотаж, кигизнамат босиш соҳалари киради. 
Тўқимачилик саноати маҳсулотлари кийимбош ва пойабзал ишлаб чиқишда, 
шунингдек, мебель, машинасозлик саноати да ишлатилади. Ўзбекистонда 
Тўқимачилик саноати енгил саноатнинг етакчи тармоғини ташкил этади. 
Тўқимачилик буюмлари ишлаб чиқариш қадим замонларда пайдо 
бўлган. Ғўза экиш, қўлда ип тайёрлаш ва газлама тўқиш Ҳиндистон, Хитой, 
Миср ва Ўрта Осиёда милоддан бир неча аср илгари маълум бўлган. 
Тўқимачилик саноати машиналашган ишлаб чиқаришга биринчи бўлиб ўтган 
саноат тармогидир. Европада 18-асрнинг 2 ярмидаги саноат тўнтариши шу 
тармоқдан бошланган. 
Ўзбекистонда Тўқимачилик саноати узоқ тарихга эга. Ўрта аерларда 
маҳаллий ҳунармандлар тайёрлаган атлас, беқасам, бахмал, банорас, 
занданачи, олача каби маҳсулотлар узоқ мамлакатларда машҳур бўлган, 
Буюк ипак йўли орқали Европа ва Яқин Шарқ мамлакатларига чиқарилган. 
Лекин майда тарқоқ ҳунармандчиликни бирлаштириб саноат асосини яратиш 
ва газламалар ишлаб чиқариш эса фақат 20-асрнинг 20-йилларидан 
бошланди. 
1926 йилда Фарғона тўқимачилик фабрикасининг 1 навбати ишга 
туширилди (10000 урчуқ ва 300 тўқув дастгоҳи), 1932 йилга келиб унинг 2 ва 
3 навбатлари ҳам қурилди (19900 урчуқ, 906 тўқув дастгоҳи). 1930 йилда 
Самарканд шойи тўқиш фабрикаси ишлай бошлади. 1932 йилдан Тошкент 
тўқимачилик ктини қуриш бошланди. 
Ўзбекистон Тўқимачилик саноатини ривожлантиришнинг асосий 
йўналишларидан бири жаҳон бозорига пахта толасини чиқариш эмас, балки 
жаҳон 
бозорида 
рақобатбардош 
ип 
газлама 
ишлаб 
чиқаришни 
кўпайтиришдан иборат стратегия танланди. Шу мақсадда АҚШ, Италия, 
Туркия, Покистон, Ҳиндистон, Корея Республикаси ва бошқа мамлакатлар 
фирмалари билан ип газлама ишлаб чиқарадиган янги қўшма корхоналар 
ташкил этилди. Корхоналарни чет эл илғор тўқимачилик технологияси билан 
жиҳозлаш бошланди. 1993-1994 йилларда «Бухоротекс» акциядорлик 
жамиятига Швейцария, Германия ускуналари ўрнатилди. 1994 йилда 
Туркиянинг «Язекс» корпорацияси билан ҳамкорликда Қорақалпоғистон 
Республикасининг Элликқалъа туманида тўлиқ технологик циклли 
тўқимачилик мажмуи ишга туширилди.