Favqulodda vaziyatlarni bartaraf qilish hamda tizimni takomillashtirish

Foydalanilgan adabiyotlar 
1.
N.A.Mansurxodjayev, 
U.A.Yoqubov. 
Ishlab 
chiqarish 
texnologik 
jarayonlarining yong‘in xavfsizligi. Tafakkur-bo‘stoni nashriyoti, Toshkent-2013.
2.
U.A.Yoqubov, N.X.Shirinov, I.R.Tolibdjonov. “Xona, bino va tashqi 
qurilmalarning portlab yonish va yong‘in xavfi bo‘yicha toifalarini aniqlash” 
bo‘yicha uslubiy ko‘rsatma. Toshkent-2013 yil. 
3.
GOST 12.1.004-91 “Pojarnaya bezopasnost. Obshiye trebovaniya”. 
4.
QMQ 2.09.10-96 “Qishloq xo‘jaligi mahsulotlarini saqlash va ularga ishlov 
berish uchun binolar va xonalarni loyihalash”.
* * *
 

---

273 
ЁНҒИНДА ОДАМЛАРНИ ҚУТҚАРИШ УСУЛЛАРИ ВА 
ВОСИТАЛАРИ 
Э.Э.Сабиров, Б.Д.Мадаминов
(Ўзбекистон Республикаси ФВВ Академияси) 
авқулодда вазиятларда одамларни қутқариш тактикасини тўғри 
танлаш юзлаб одамларни ёнғиннинг хавфли оқибатларидан 
қутқаришга имконият яратади. Мутахассислар тутун билан 
қопланган ва ёнаётган бинолардан одамларни эвакуация қилиш учун нафақат 
ёнғин ўчириш нарвонларидан, балки баъзи ҳолатларда ўзини-ўзи қутқариш 
мосламаларидан ҳам фойдаланишни тавсия этишади. 
Ушбу мақолада ҳозирги кунда ёнғиннинг хавфли омилларидан 
одамларни қутқариш ва хавфсиз ҳудудга олиб чиқиш учун турли хил 
ҳорижий мамлакатларда қўлланилаётган одамларни қутқариш усуллари ва 
воситаларининг турларини, уларнинг ҳар бирининг афзалликларини ва ҳаёт 
учун хавфли ҳудудлардан одамларни эвакуация қилиш тартибларини кўриб 
чиқамиз.
Ёнғин-қутқарув воситаларининг вазифаси. 
Ёнғин вақтида одамларни 
қутқариш учун қўлланиладиган қутқарув воситалари бир нечта тоифага 
бўлинади. Ҳар бир қутқарув воситасининг асосий вазифаси – инсон учун энг 
буюк неъмат унинг ҳаёти ва соғлигини сақлаб қолишдир. Ёнғин-қутқарув 
воситалари эвакуация ишларини самарали ташкил этиш, тутун билан 
қопланган ва ёнаётган бинолардан одамларни тез ва қисқа фурсатларда олиб 
чиқиш учун мўлжжалланган бўлиб, бу ишлар ёнғин-қутқарув бўлинмалари 
шахсий таркиби назорати остида амалга оширилса, янада кўпроқ самара 
бериши содир бўлган ёнғинларни таҳлил қилиш давомида ўз исботини 
топган.