Farmon Ergashovich Nurboeyv, Shahlo Shavkatovna Tillоeva, Dilbar Baxriddinovna Raxmatova

 
6.Issiq xafaqonni davolash haqida tushincha berish 
7.Sovuq xafaqonni davolash haqida tushincha berish 
VI-BOB.QORIN BO’SHLIG’I A’ZOLARI KASALLIKLARI 
6.1.§. Me`da kasalliklarini sharqona usulda tashxislash va davolash

---

290 
Me`da ahvolini bildiradigan dalillar 
Me`da ahvoli quyidagi belgilar orqali aniqlanadi: me`da ko`tara oladigan va 
ko`tarolmaydigan ovqatdan, me`daning ovqatni singdirishidan yoki haydashidan, 
ovqatga va ichimlikka bo`lgan ishtahasidan, uning harakatlaridan, me`da xafaqonni 
va hiqqichoq kabi betoqatligidan; og’izdagi maza hamda uning ho’lligi va quruqligi, 
dag’alligi va silliqligi hamda hididan, qusish orqali me`dadan chiqadigan narsadan, 
yo axlat yoki tovushli va tovushsiz chiqariladigan yeldan, yoki yuqoridan chiqadigan 
yeldan, ya`ni kekirishdan, tutilib qolgan yeldan, ya`ni qorin quldirashidan, yuzning 
va og’iz ichining rangidan, og’riq va alamlardan, me`daning boshqa a`zolarga 
hamkorligidan, me`daga mos keladigan yoki zarar qiladigan ovqat, ichimlik va 
dorilardan bilinadi. 
Me`daning ovqatni ko`tara olishi va ko`tara olmasligidan
dalil qilishga 
kelsak, agar u odatdagidan ko`ra kam va ozgina ovqatnigina ko`tara oladigan bo`lsa, 
me`dani kuchsizlantiradigan biror sabab bilan kuchsizlashgan bo`ladi, agar odatdagi 
miqdorni ko`tarolsa, quvvati joyida qolgan bo`ladi. 
Axlat va qorindan chiqadigan narsalar orqali belgi olish
: rangi va sassiqligi 
o`rtacha bo`lib, o`zi bir xilda bo`lgan axlat hazmning yaxshiligiga dalil bo`ladi, 
hazmning yaxshiligi esa me`daning kuchli ekaniga dalil bo`ladi, me`daning 
kuchliligi mizojning mo`tadilligiga belgidir. Ammo hazm bo’lmagan ovqatning 
chiqarilishi me`da kuchsizligiga va undagi mizojning buzilganiga dalil bo`ladi. 
Axlatning rangi me`dada qanday modda borligini bildiradi. Axlatning sassiq va 
suyuqligi uning vaqtidan ilgari me`dadan tushganligini bildiradi, bunga tutuvchi 
quvvat kuchsiz bo`lib, me`daning ovqatni ushlab turolmasligi sabab bo`ladi. Axlat 
suyuq bo`lmasa, vaqtidan ilgari tushganiga emas, balki hazm quvvatining 
kuchsizligiga dalolat qiladi.