Farmon Ergashovich Nurboeyv, Shahlo Shavkatovna Tillоeva, Dilbar Baxriddinovna Raxmatova

Mavzu savollari 
7.Quloq xastaliklari tasnifi. 
8.Quloqning tug’ma xastaliklari. (samam, tarsh, vakr haqida) 
9.Quloq bitishi. Sababi, davolash.
10.Karlik.Sababi, davolash 
11.Burun xastaliklari haqida tushuncha 
12.Tumov va nazla haqida tushuncha va ular orasidagi farq .Davolash 
4.5. §.Og’iz bo`shlii a`zolari va til kasalliklarini sharqona usulda 
tashxislash va davolash
Og’iz va tilning anatomiyasi 
Og’iz quyi bo`shilqqa ovqatni yetkazish uchun eng kerakli, yuqori bo`shliqqa 
havo yetkazishda hamkor va me`da og’zida yig’ilib qolib, quyiga haydalishi qiyin 
yoki mashaqqatli bo`lgan chiqindilarni chiqarib tashlashda foydali bir a`zodir. Og’iz 
insonda so`zlash a`zolari uchun, boshqa hayvonlarda esa tovush a`zolari uchun havo 
chiqarish orqali ovoz chiqaradigan, umumiy bir bo`shliq vazifasini bajaradi. Til 
og’izdagi bir a`zo bo`lib, chaynalgan narsani og’izda aylantirish, tovushni bo`lib 
ajratish va harflarni chiqarish quroli hisoblanadi. Mazani ajratish xususiyati ham 
tilga tegishlidir. Til osti sathining terisi qizilo`ngach terisiga va me`daning ichki 
tomoniga tutashgan. Tanglay terisi esa, o`qsimon chok ro`parasida ikki barobar 
qismga bo`lingan. U ikkala bo`lak o`rtasida boylog’lar va birikish sababli hamkorlik 
bor. Tilni harakat qildiruvchi va harakatdan to`xtatuvchi mushaklar mavjud. 

---

205 
Yaxshilab so`zlashga eng qobiliyatli til uzun va kengligi mo`tadil bo`lib, uchi 
ingichka bo`lgan tildir. Agar til juda katta va keng yoki tortishganga o`xshash kichik 
bo`lsa, unday til egasi so`zlashga qodir bo`lmaydi. Tilning moddasi g’ovak va oq 
etdan iborat bo`lib, unda mayda va ichkariga botgan qon tomirlar joylashgan. Shu
tomirlar sababli tilning rangi qizil bo`ladi. U tomirlarning ba`zisi arteriya va ba`zisi 
venadan iboratdir. Tilda o`ziga kelgan to`rtta asabdan shaxobcha bo`lib chiqadigan
ko`p asablar bor. Tilning tagida surma cho`pi sig’adigan ikkita teshik bor. U 
teshiklar so`lak qaynab chiqadigan o`rin bo`lib, tilning ildizida joylashgan va "so`lak 
ishlab chiqaruvchi" deb ataladigan etga borib yetadi. Bu ikkala teshikni "so`lak 
to`kuvchilar" deb ham ataydilar, ular tilni va til ustini qoplab butun og’iz pardasiga, 
qizilo`ngach va me`daga tutashgan pardaning namligini saqlab turadilar. Tilning 
tagida suradayn deb ataladigan ikkita katta ko`k tomir bo`lib, ulardan ko`p tomirlar 
ajralib chiqadi.