Farmon Ergashovich Nurboeyv, Shahlo Shavkatovna Tillоeva, Dilbar Baxriddinovna Raxmatova

 
DORIVOR MODDALAR OLINADI: 
 
 
o`simliklardan hayvonlardan ma`danlardan 
O`simliklarning yer ostki (ildiz, ildizpoya, tuganak, piyozboshi) va yer
ustki qismlari (poyasi, bargi va gullar aralashmasi) dorivor mahsulot sifatida olinadi. 
O`simliklar organizmida alohida biologik faol moddalar, alkoloidlar, yurak 
glikozidlari, antiagregantlar, flavonoidlar, moylar, vitaminlar, fitonsidlar, yelimlar, 
oshlovchi, shilliq va boshqa moddalar bo`ladi. 
Ushbu biologik faol moddalar, o`simliklarning turli qismlarida turlicha bo`ladi. 
O`simliklarni yig’ib olish vaqtida asosan biologik faol moddalari ko`p bo`lgan 
qismlari yig’ib olinadi. O`simliklarning bunday qismlari dorivor mahsulot deb 
yuritiladi. 

---

138 
Biologik faol moddalar, o`simlik qismlarida bir vaqtning o’zida to’planmaydi. 
Shuning uchun dorivor mahsulotlar turli vaqtlarda yig’ib olinadi. Agar dorivor 
mahsulot o`z vaqtida yig’ib olinmasa, ularning tarkibidagi shifobaxshlik kamayadi. 
O`simliklarning yer ostki qismlari ildizi, poyasi, tuganak, piyozboshi, odatda
o`simlik uyquga kirgan davrda kech kuzda yoki o`simlik uyg’onmasdan oldin erta 
bahorda tayyorlanadi.
O`simliklarning yer ustki qismi poyasi, bargi va gullari aralashmasi o`simlik 
gullaganda poyaning eng tagidagi barg oldidan o’rib olinadi. Poyaning bargsiz qismi 
o’rib olinadi. Kurtaklar erta bahorda o`simlik tanasiga shira yura boshlaganda 
yig’iladi.
Barglar odatda o`simlik gullashi oldidan yoki gullaganda ohistalik bilan olinadi. 
Gullar o`simlik qiyg’os gullaganda yig’iladi.
O`simlik mevalari pishib yetilganda yig’iladi. Quruq mevalar esa ertalabki yoki 
kechqurun yoki shudring tushgan vaqtda yig’ib olinadi. 
O`simliklarning yer ustki qismi tabiiy sharoitda ochiq havoda quritib bo`lmaydi.
Chunki ularning barglaridagi xlorofill va gullardagi pigmentlar parchalanib ketadi. 
Shuning uchun ular soya yerda ataylab qurilgan binolarda quritiladi. 
O`simliklarning yer ostki qismi esa ochiq havoda quritiladi.