Farmon Ergashovich Nurboeyv, Shahlo Shavkatovna Tillоeva, Dilbar Baxriddinovna Raxmatova

 
 
 
 
Hayotiy quvvatlar 
Hayotiy quvvatlar o`rnashgan joyi rais a`zo yurak bo`lsa ham, u tabiiy 
xiltlarning latif va bug’ qismining o`zaro aralashuvi natijasida yangi mizojli tarkibiy 
qism ruh shakllangandan so`ng bu mizoj ta`sirida boshlang’ich quvvatlar sifatida o`z 
faoliyatini bajaradi. Bu quvvat barcha quvvatlarning boshlanuvchisi bo`lganligi va u 
bo`lmasa o`lim sodir bo`lishi sababli hayotiy quvvat deb nomlanadi.
Quvvatlar
Hayotiy quvvat
Tabiiy quvvat
Nafsoniy quvvat
Hayotiy ruhni yurak
mushaklarini qisqarishi
bo’shashi orqali
harakatlantirish 
uchun xizmat qiladi 
Shaxsni 
saqlash
va o`stirish 
Navni 
saqlash
uchun
Tashqi 
sezgi
a`zolari
harakati
Ichki 
sezgi
Harakat 
harakatla
ntirish 
uchun 
xizmat
qiladi 

---

58 
Hayotiy quvvat bir vaqtni o`zida ikkita qarama-qarshi vazifani bajaradi: 
1. Yurak qorinchalari mushaklarining bo’shashishi. 
2. Yurak qorinchalari mushaklarining qisqarishi.
Rais a`zo,ya`ni yurak bu quvvat yer damida hayotiy zaruriy ishlarni bajaradi.
Ibn Sino talqini bilan aytganda, hayotiy quvvat, yurakda vujudga kelib, a`zolarni 
his va harakat ,hamda hayot faoliyatini qabul qilishga tayyorlaydigan quvvatdir. 
Nafsoniy quvvatlar 
Nafsoniy quvvatlarning o`rnashgan joyi rais a`zo bosh miya bo`lib, 
bajaradigan vazifasiga qarab uch turi tafovut qilinadi:
1.Tashqi sezgi quvvatlari. 
2.Ichki sezgi quvvatlari.
3.Harakat quvvatlari.
Nafsoniy quvvatlar his va harakat quvvatlari bo`lib,u yordamida inson 
atrofida bo`lib turadigan tabiiy xodisalarni , jismlar va boshqalarni his qiladi.
Nafsoniy quvvat o`rnashgan joy bosh miyaning qorinchalaridir. Hayotiy 
ruh bosh miyaning qorinchasiga yetib , bosh miya mizojini qabul qilib sifat 
o`zgarishiga uchragandan boshlab, to orqa qorinchaga yetib borib to`liq nafsoniy 
ruh etilgunga qadar, to`rttala qorinchada o`rnashgan quvvatlarni qabul qilib ularni 
faollashtirish vazifasini bajartiradi.
Nafsoniy quvvatlarning bajaradigan ishlari: