Farmon Ergashovich Nurboeyv, Shahlo Shavkatovna Tillоeva, Dilbar Baxriddinovna Raxmatova

Bo`g’im og’rig’iga uchraganlar uchun dog’lash tadbiri
. Ular uchun foydali 
dog’lash yoki shuning o`rniga o`tadigan tadbirlarning biri 
s
huki, kasalni kerakli 
holatda yotqizib qimirlamaslikka buyurasan, og’riyotgan bo`g’in tevaragini xamir 
bilan o`raysan, uning o`rtasiga tuz to`lg’izib, ustiga ozgina zaytun yog’i quyasan, 
buning ustidan latta bilan yopasan. Keyin turli dog’lash asboblarini keltirib, ular- ni 
qizdirishda oldin kasal issiqni sezmaydigan qilib, keyin sezadigan, so`ngra chiday 
olmaydigan darajagacha qattiq qizdirib dog’la. Dog’lash toqatdan tashqari bo`lgach, 

---

375 
xamirni tozalab olasan, tuz va yog’ tushib ketsin uchun kasalni bir oz qiyshayib 
yotishga buyurasan, keyin bo`g’inni yung bilan bekitib, bog’lab qo`yasan.
Mavzu savollari
1.Mushak tayanch tizimi a’zolari anatomiyasi.
2.Mushak tayanch tizimi kasalliklari tasnifi. 
3.Bod kasalliklari.Sababi.Tashxislash va davolash.
4.Niqris kasalligi. Sababi.Tashxislash va davolash. 
5.Irqunnaso kasalligi.Tashxislash va davolash.
8.2. § Teri kasalliklari, yaralar, chipqon, bahaq, moxov kasalliklarini 
sharqona usulda aniqlash va davolash
Teri butun gavdani berkitib turuvchi qoplam bo`lib qolmay, balki barcha ichki 
a`zolar bilan chambarchas bog’lanib qator muhim vazifalarni bajaradi 
Odam sog’ligi yurak, qon tomir, endokrin, nerv sistemasi faoliyatini bir qatorda 
terining funksiyasi bilan ham bog’liq. 
Terida kuzatiladigan xastaliklar: 
Yaralar -jarohat teshilib oquvchi chiqiq va toshmalardan kelib chiqadi. Etning 
uzluksizligi buzilib uzoqqa cho`zilsa va yiring boylasa buni "yara" deb ataladi : 
Joylashuviga ko’ra: 
-teri yuzasida
-chuqurlikda
Yaralarning turlari: 
-alamli
-alamsiz
-shishli
-shishsiz
-o`yiq yeydigan
-bilqillab turuvchi

---

376 
-toza
-iflos
-chirkli
-zardobli
-yugurik
-issiq
-sovuq
Davolash: 
Yaralarning mushak majaqlanishi va ezilishidan paydo bo`lganlarining boshqa 
hammasini quritish orqali davolash kerak bo`ladi. 
Yaraga qarshi qo`llanilishi zarur bo`lgan tadbirlar: 
1.Yarani dorilar bilan yiringlatish
2.So`ng yarani dorilar bilan tozalash
3.Et undirib bitirish
Chipqon 
Chipqon ham chiqiqlar jinsidandir. Chipqonlarning eng yomoni -eng chuquridir 
Chipqon ko`p chiquvchi kishiga chipqondan qutilish tadbirlari. 
1.Surgi qilish
2.Tez-tez hammomga tushish
3.Badantarbiya qilib yurish
Davolash 
1.Sut yoki anjir suvi bilan qo`shilgan kanavcha urug’i, hardal va asal
2.Asal bilan anjir chipqoninni pishiradi
3.Chaynalgan bug’doy chipqonni pishirishga yordam beradi
4.Burak, tanakor bilan qorishtirilgan mayiz yoki hardal bilan qo`shib gulsafsar 
yog’iga aralashtirilgan anjir
5.Chipqon pishsa-yu yorilmasa uni yo dori bilan yoki tig’ bilan yoriladi

---

377