Farmon Ergashovich Nurboeyv, Shahlo Shavkatovna Tillоeva, Dilbar Baxriddinovna Raxmatova

Safroni suruvchi sikanjubin
. Ko`pigi olingan asal yoki shakar, hamda 
o`tkir sirkadan yuqorida aytilgandek olib, past olovda qaynatiladi. So`ngra yovvoyi 
bodring shirasi va sakmuniyodan bir uqiyadan yoki qancha kerakligiga qarab, 
bundan ko`ra ko`p yoki oz olinib yanchiladi va zig’ir lattaga tugib, qozon ichiga osib 
qo`yiladi. Latta ichidagi narsalar erib, hech narsa qolmaguncha uni tez-tez qo`l bilan 
ezib turiladi. Qiyom quyuqlashgandan keyin olovdan tushiriladi. Ba`zi kishilar 
qaynatishning boshida saqmuniyo o`rniga sakmuniyo chiqadigan o`simlikning 
ildizini petrushka ildizi va arpabodiyon ildizi bilan birga qaynatadilar. 

---

144 
Balg’amni kamaytiruvchi sikanjubin
. Asal va dengiz piyozi sirkasini olib 
yuqorida eslatib o`tilgan ildizlar bilan qo`shib qaynatiladi. Keyin dorivor o`simliklar 
mag’zidan kishining quvvatiga qancha miqdordagisi to`g’ri kelishini mo`ljallab olib, 
yanchasan va lattaga tugib, yuqoridagi singari qozon ichiga osib qo`yasan; keyin u 
iste`mol qilinadi.
Savdoni kamaytiruvchi sikanjubin
. Asal yoki shakar va sirkani olib, 
yuqorida aytilgandek qilib qaynatiladi. Keyin devpechakdan keragicha olinadi, yana 
chilpoya va qora xarbaqdan ham olib, hammasi yanchiladi va lattaga tugib qozonga 
osiladida, oldingilar singari pishiriladi. 
Piyoz sirkasini tayyorlash
. Tozalangan oq piyozdan olib, yog’och pichoq 
bilan bo`lak-bo`lak qilib qirqiladi va shu bo`laklar bir-biriga tegmaydigan qilib ipga 
tiziladi yoki piyozlarni teshib ipga tiziladi va ularni bir-biriga tegmaydigan qilib 
osib, qirq kun davomida soyada quritiladi. Keyin shundan bir bo`lak olib, ustiga o`n 
sakkiz bo`lak yaxshi sirka quyiladi va idishni yaxshilab berkitib, oltmish kungacha 
oftobga qo`yib qo`yiladi. Shundan keyin oq piyoz olib siqiladi va sirkasi lattada 
suziladi. 
Ba`zi tabiblar, har bir bo`lak oq piyozga yetti yarim litr sirka soladilar. Boshqalar 
dengiz piyozini quritmaydilar, lekin uni tozalab xuddi o`sha vaznda oladilarda, keyin 
sirkada olti oy turg’izadilar. Mana shu yo`sinda tayyorlangan sirka ko`proq ichni 
suruvchi bo`ladi. Agar bu sirka bilan og’iz chayilsa, u og’iz va milklarga foyda 
qilib, ulardan qon oqishni to`xtatadi, chunki u burishtirib, milk va tishlardagi 
rutubatni quritadi. U yana qimirlayotgan tishlarni mahkamlashi, hamda og’iz 
sassiqligini ketkazib, uni xushbo`y qiladi. Agar u ichilsa, o`pka nayini tozalab, 
mahkamlaydi, tovushni ham tiniq qilib kuchaytiradi. U yana me`dasi og’riydigan va 
ovqati hazm bo`lmaydigan kishilarga, tutqanoqli va boshi aylanadigan odamlarga, 
savdo xilti ko`payib ketganlarga, esi kirarli-chiqarli bo’lib qolganlarga va jinnilarga, 
shuningdek, "bachadon bo`g’ilishi", taloq qattiqligi va irqunnasoga uchragan 

---

145 
bo`lganlarga ham muvofiq keladi. Bo`shashib so`ligan gavdani baquvvat qiladi, 
badan rangini yaxshilaydi, ko`zni o`tkirlashtiradi va nafas qisganda foyda qiladi. 
Agar quloq og’rig’ida u quloqqa quyilsa va quloqning ichida yara bo`lmasa, og’riqni 
bosadi. Bu sirkani har kuni nahorga ozginadan ichib borib, asta-sekin bir yarim 
uqiyagacha ichilsa, yuqorida aytilgan kasalliklarga foyda qiladi.