Farmon Ergashovich Nurboeyv, Shahlo Shavkatovna Tillоeva, Dilbar Baxriddinovna Raxmatova

Belgilar 
Xafaqonning hamma turlariga kattalik, kichiklik, tezlik, sustlik, siyrak va ketma-
ketlikda chegaradan o’tgan notekis tomir urushi belgi bo`ladi. Bu tomir urushi 
ko`pincha harsillash kasalligiga uchragan kishilarning tomir urishiga o’xshaydi
 
 
Rutubatdan 
(bo`lgan) tomir urishining
yumshoqligi, kishining o’z yuragini rutubat ichida 
to’lganayotganday sezishidan dalolat qiladi. 
Qondan. 
harorat va alangalanish belgilari, tomir urishining
xafaqon bo’lmagan vaqtda ham tezligi va 
kattaligi dalil bo`ladi. 
Safrodan 
Bu kam uchraydi, tomir urishining qattiqligi va kuchli 
alanga dalil bo`ladi. 
Savdodan 
G’amginlik, qo’rqish, tomir urushining qattiqligi
kuzatiladi. 
Oddiy yeldan 
(moddasiz) 
Xafaqon tez tarqalishi, yengil o’tib ketish, tomir urishi
kam, notekis bo`ladi 
Yurakdagi shishdan 
Issiq va sovuq shishlarning belgilari dalil bo`ladi. 
Uzluksizlikning
buzilishi 
Sababi dalil bo`ladi. 
Zaharlar va
jonivorlar
chaqishidan 
O’sha narsalarning sababi dalil bo`ladi 
Gijjalardan 
So’lak oqishi, me`da og’zining to’satdan
sanchilganday og’rishi. 

---

285 
Moddasiz
Issiq 
mizojdan 
Yurakning rutubat ichida tipirchilashi 
sezilmay turib qattiq alangalanish, xafaqon 
qo’zg’almagan paytda ham tomir urishining tez va 
ketma-ketligi, moddasiz qizdiruvchi sabablar ortidan, 
hamda ingichka og’riq va shunga o’xshash kasalliklar 
vaqtida paydo bo’lishi dalil bo`ladi. 
Moddasiz
sovuq
mizojdan 
Uning sabablari, ya`ni tug’ma
issiqlikni so’ndiruvchi bo’shatishlar, sovutuvchi
kasalliklar, havo va boshqalar, xafaqon bo’lmagan
paytda tomir urishining sust va siyrak bo’lishi belgi 
bo`ladi. 
Tiqilmalardan 
To’liqlik belgilari bo’lmaslik bilan birga tomir 
urishining kichiklik, kattalik, kuchsizlik va 
kuchlilikda notekis bo’lishi dalolat qiladi 
Yurak 
sezgisining
nozikligidan 
Tomir urishining kuchliligi va kattaligi, nafasning
sog’ligi va boshqa a`zolar sog’lomligidan bilinadi. 
Butun badan isitma 
Buxrondan bo`ladigan xafaqon kabi ma`lumdir. 
Me`da
hamkorligi 
Me`da ahvolining belgilari, ishtaha,
me`dadan tashlanuvchi narsalar, turli
xayollar, ko`ngil aynishi, ich og’riqlari,
qorin bo’sh paytida xafaqonning
yengillashishi-lekin qorin bo’sh paytida 
me`da og’ziga quyiladigan safro sababli 
yengillanmaydi, va ovqat hazm bo’layotgan
paytda uning qattiqlashuvi dalil bo`ladi. 

---

286 
O’pkaning
hamkorligi 
Kishi harsillashga
uchraydi, u kishida o’pkaning rutubatli
ekani va o’z joyida bayon qilingan o’pka
yo’llarining to’silganiga dalolat qiladigan belgilar 
mavjud bo`ladi