4-amaliy. Mavzu: Biologiyani o'qitishda o'quvchilarning bilish faoliyatini faollashtirish

---

4-amaliy. Mavzu: Biologiyani o'qitishda

o'quvchilarning bilish faoliyatini faollashtirish

metodikasi (keys asosida)

Topshiriq. Biologiya mavzularidan keyslar tuzing.

1-keys:Hasharotlarda yurak urushining chastotasi tana hajmiga

bog’liq emas. Buni qanday izohlash mumkin?

J a v o b .

Javob:Hashoratlarda yurak urishining chastotasi tana hajmiga bog`liq emas, buning

sababi qon kislarod tashishda ishtirok etmaydi, zarur energiya esa nafas olish

bosqichida ajralib chiqadi.

2-keys: Odam qonidagi eritrotsitlar umrining davomiyligi 4 oy,

mushukning eritrotsiti 2 oy, sichqonning eritrotsiti 1 oy, baqa va

toshbaqa eritrotsiti 2 yil yashaydi. Nima sababdan eritrotsitlar

umrining davomiyligi o’rtasida keskin farq qilishining sababini

tushuntiring.

J a v o b .

Javob: Eritrotsitlar umri davomiyligidagi bunday keskin farq b`lishining sababi,

birinchidan odam, mushuk va sichqon eritrotsitlarida yadro yo`qligi (qurbaqa va

toshbaqa eritrotsitlarida yadro bo`ladi), ikkinchidan ular hayotiy faolligida farq bo`lishi

hisoblanadi.

3-keys: Fiziologlar va tibbiyot xodimlari tomonidan isbotlangan

quyidagi dalillar¬ning mohiyatini anglashga harakat qiling: a) sut

emizuvchi hayvonlar va odamda qonning tarkibi o’xshash va shaklli

elementalri bir xil tuzilishga ega; b) qon tarkibi, guruhlari va shaklli

elementlar tuzilishi odamning barcha irqlarida o’xshash bo’lganligi

sababli, bir xil qon guruhiga ega turli irqqa mansub odamlarning

qonini bir-biriga quyish mumkin; Ushbu dalillar nimadan darak

berishini muhokama qiling va xulosa yasang.

J a v o b .

Javob: Bu dalillar hayotning aynan suvda, bir hujayralilardan kelib chiqqanligini, sut

emizuvchi hayvonlarning barchasi qon-qarindosh ekanligi va odamning irqlari

turli-tuman bo`lishiga qaramay, ularning barchasi bir tur, yani Homo Sapiens

akanligining isbotidir.

---

4-keys: Urug’dan unib chiqqan o’simta dastlab sariq rangda bo’lib,

yorug’lik ta’sirida tezda yashil rangga kiradi. Bu o’zgarishning

mohiyatini tushuntiring.

J a v o b .

Javob: Urug`dan unib chiqqan o`simta sariq rangda bo`lishining sababi, unda hali

fotosintez jarayoni ketmayotganligi, chunki u dastlab urug`dagi endosperm hisobiga

oziqlanadi va quyosh nuri tushishi bilan hlorofilining aktivlanishi va ko`payishi hisobiga

tezda yashil ranga kiradi.