Farmon Ergashovich Nurboeyv, Shahlo Shavkatovna Tillоeva, Dilbar Baxriddinovna Raxmatova

Tishlarning kuchsizlanishi 
Tishlar kuchsizlanganda, yuqorida aytib o’tilgan burishtiruvchn dorilar, 
kuydirib sirka bilan o’chirilgan mozi, oq mirtaning doni, qovurib sirka bilan 
o’chirilgan andaron tuzi, oromangiz va yaxshi tish qorilari foyda qiladi. 

---

238 
Yaxshi tish dorisining tarkibi quyidagicha: uch dirham to’pol besh dirham 
danagi olingan sariq halila, o’n besh dirham qirfa, uch dirham dorchin, ikki 
dirham achchiqtosh, yetti dirham nazla o’ti, bir dirham navshadil, bir dirham 
uzun murch, bir dirham omila shirasi. bir dirham za'faron, besh dirham tuz, ikki 
dirham ko’nchilar tatn-mi, uch dirham yulg’un daraxtining mevasi, to’rt dirham 
hil, o’n olti dirham yovvoyi zanjabil va to’rt dirham anor gulidan olinadi, 
hammasini yanchib qo’shib ishlatiladi. 
Yana boshqa yaxshi tish dorisi: qizil sandal, kelindona va fufaning har biridan 
besh dirham, qirfadan ellik dirham, dorchindag’ ikki dirham va baqamdan to’rt 
dirham olinadi va bug’doy kraxmali bilan qorib ishlatiladi. 
Tish kuchsizligiga maxsus yaxshi dori mana bu: arpaning oqlanganini yanchib, 
asal va bir oz Suriya qatroni bilan qorib kulcha qilinadi va papirus qog’oziga 
o’rab, tandir tagiga qo’yilgan g’isht ustiga qo’yiladi. Rangi qoraygach,
tandirdan chiqarib olinadi. O’sha kulchadan bir bo’lak va shuningdek ud 
cho’pining maydalari, anor guli, to’poloq, anor po’sti va tuzning har biridan bir 
bo’lakni olib yanchib, tishga ishqalanadigan dori tayyorlanadi. Ba'zan sifati
bayon qilingan kuydirilgan arpadan yigirma bo’lak, to’poloq, fufal va yulg’un 
sirining har biridan to’rt bo’lak va zanjabildan bir bo’lak olib tish sorisi 
tayyorlab ishlatiladi. 
Tish milkining shishlari 
Tish milkida ko’pincha boshdan unga tushayotgan modda sababli shishlar 
paydo bo’ladi, bular goho me'daning hamkorligi bilan ham bo’ladi. Goho istisqo 
kasalining boshlanishida va su' ulqunya kasalining paydo bo’lishida milklarga 
buzuq bug’larning ko’tarilishi sababli tish milkida shishlar vujudga keladi. 
Moddaning qaysi jinsdan ekaniga milkning rangi va tegib sezilishi dalolat qiladi. 
Shishlarning ba'zisi aniq ko’rinib turuvchi va sirtga yaqin bo’lib, davolashni tez 

---

239 
qabul qiladi.Ba'zisi chuqur va sirtdan uzoqlikda bo’lib, davolashni sustlik bilan 
qabul qiladi. Goho shish isitmali bo’ladi.