Farmokognoziya oxiri p65

Dorivor preparatlari.
Qaynatma.

---

243
PUSHTI RODIOLA ILDIZPOYASI BILAN ILDIZI (TILLA
ILDIZ) – RHIZOMATA CUM RADICIBUS RHODIOLAE
ROSEAE
O‘simlikning nomi.
Pushti rodiola — Rhodiola rosea L.,
semizakdoshlar — Crassulaceae oilasiga kiradi (58-rangli rasm).
Pushti rodiola ko‘p yillik, bo‘yi 30—50 sm ga yetadigan o‘t
o‘simllk. Ildizpoyasi yo‘g‘on, undan bir nechta poya o‘sib chi-
qadi. Poyasi tik o‘suvchi, shoxlanmagan, Bargi qalin, tuxum-
simon, biroz tishsimon qirrali, poyada bandsiz ketma-ket o‘r-
nashgan. Gullari mayda, sariq, och qizg‘ish yoki qizg‘ish, poya
uchida qalin qalqonsimon to‘pgulni tashkil etgan. Guli 5 bo‘lakli,
onalik tuguni yuqoriga joylashgan. Mevasi — ko‘sakcha.
lyun-iyul oylarida gullaydi, mevasi iyul-avgustda yetiladi.
Geografik tarqalishi.
Tundraning tckislik va tog‘li joylarida,
Sibir va Oltoy, Ural, Sharqiy Qozog‘iston, Tyanshan tog‘larida
(500—2500 m balandlikda) hamda Uzoq Sharqda uchraydi.
Mahsulot Oltoyda tayyorlanadi.
Mahsulot tayyorlash.
O‘simlik ildizini kuzda kovlab olib, suv
bilan yuvib, tuproqdan tozalanadi hamda bo‘lak-bo‘lak qilib
qirqib, ochiq yerda quritiladi.
O‘simlik yo‘q bo‘lib ketmasligi uchun mahsulotni 10 yil-
dan so‘ng o‘sha yerdan qaytadan tayyorlashga ruxsat etiladi.
Shunda ham 1—2 poyali yosh o‘simliklar ildizidan mahsulot
tayyorlanmaydi.
Mahsulotning tashqi ko‘rinishi.
Tayyor mahsulot ildizpoya va
ildiz bo‘lakchalaridan iborat. Ildizpoya 9 sm gacha uzunlikda,
yo‘g‘onligi 2—5 sm, qattiq, usti burishgan, g‘adir-budur. Ildi-
zining uzunligi 2—9 sm, yo‘g‘onligi 0,5—1 sm. Ildizpoya va ildiz
ustki ko‘rinishi yaltiroq, xiraroq qo‘ng‘ir-kulrang, sindirib ko‘-
rilganda ichi oq, sarg‘ish yoki biroz qo‘ng‘irroq bo‘lib, achchiq-
burishtiruvchi mazasi, atirgul hidiga o‘xshash hidi bor.