Farmakologiya

M-xolinomimetiklar
Bu guruhga kiruvchi dori vositalari a’zolar to‘qimasida
parasimpatik nervning postganglionar tolasi tutashgan joyida
joylashgan postsinaptik parda hisoblangan xolinoretseptorlarga
tanlab ta’sir etib, ularni qo‘zg‘atadi. Natijada parasimpatik nerv
qo‘zg‘alishida kuzatiladigan a’zolarda bo‘ladigan o‘zgarishlar
namoyon bo‘ladi. Chunonchi, ko‘z qorachig‘i torayadi, so‘lak
oqishi kuchayadi, nafas olish qiyinlashishi mumkin, ko‘ngil
aynishi, yurak urishi sekinlashishi va boshqalar kuzatiladi.
Pilokarpin. Alkaloid, Janubiy Amerikada o‘suvchi Pilocarpus
pinnatifolius Jaborandi o‘simligidan olinadi.
Amalda pilokarpin gidroxlorid preparati ishlatiladi. Uning
ta’sirida hazm a’zolari va bronxial sekretsiyasi faoliyati kuchayadi.
Silliq muskullar spazmini beradi. Ko‘zga bevosita M-xolino-
mimetik ta’sir ko‘rsatadi. Ko‘z qorachig‘ini toraytiradi, ko‘z
ichki bosimi tushadi. Bundan tashqari akkomodatsiya spazmini
keltirib chiqaradi. Glaukoma kasalligini davolashda asosiy preparat
hisoblanadi. Shu maqsadda ko‘z tomchisi va surtma holida
beriladi. Zaharliligi yuqori bo‘lgani uchun rezorbtiv ta’siridan
foydalanilmaydi.
Aseklidin. Sintetik preparat. Glaukomaning oldini olish, shu
kasallikka duchor bo‘lgan bemorlarni davolash uchun, ichak
va siydik qopi atoniyasida, bachadondan atonik qon ketishida
tavsiya etiladi. Ko‘z tomchisi, surtma holida va inyeksiya holida
tavsiya etiladi.

---

84
Rp.: Sol. Pilocarpini hydrochloridi 2%—5 ml
D.S. 1—2 tomchidan kuniga 3—4 marta ko‘zga
tomiziladi.
#
Rp.: Ung. Aceclidini 3%—10,0
D.S. Kechqurun uyqudan oldin ko‘zga surtish
uchun.