Farmakologiya

Sulfanilamidlarning ta’sir etish muddati va ishlatilishi
bo‘yicha tasnifi
Preparatlar
Qabul
qilish
tartibi
Kecha-kunduzlik dozasi O‘rtacha
kurs do-
zasi, g
davo bosh-
lanishida, g
keyingi kun-
larda, g
1. Qisqa  vaqt ta’sir  etuvchi:
streptotsid,  sulfatsil, etazol,
sulfadimezin, norsulfazol
har
4—6
soatda
4—6
3—4
20—25
2. O‘rtacha  vaqt ta’sir  etuvchi:
sulfazin,  metilsulfazin
har  12
soatda
2—3
1—2
10—12
3. Uzoq vaqt ta’sir  etuvchi:
sul fa pirida zi n,  si l fa dime -
toksin, sulfamonometoksin
har
24
soatda
1—2
0,5—1
5—6
4. O‘ta  uzoq vaqt ta’sir   etuv-
chi: sulfalen
har
24—48
soatda
0,8—1
0,2—0,5
2—3
Qisqa vaqt ta’sir qiluvchi sulfanilamidlar bilan davo qilishda
preparat birinchi bor maksimal dozada (2 g), keyin o‘rtacha
(1 g) terapevtik dozada har 4—6 soatda beriladi. Yuqorida
aytilganidek, sulfanilamidning qondagi konsentratsiyasi tezda
ko‘tarilib, yuqori miqdorda doimiy bo‘lgandagina, uning PABK
bilan raqobati preparat foydasiga hal bo‘lib, kasallikni bartaraf
etadi. Bu qoida boshqa guruh preparatlariga ham tegishli. Uzoq
va o‘ta uzoq muddat ta’sir etadigan sulfanilamidlar, asosan,
surunkali yallig‘lanish xastaliklarida (bronxit, uretrit, traxoma)
tavsiya etiladi. O‘tkir yuqumli kasalliklarda qisqa muddatli ta’sirga
ega preparatlardan keyin davolashni davom   ettirishni maqsad
qilib qo‘yib, qo‘llaniladi. Bundan tashqari, sulfanilamid
preparatlari qabul qilinayotganda bemor ko‘p miqdorda suv,
yaxshisi, ishqoriy mineral suvlar (Borjomi, Òoshkent mineral
suvi) iste’mol qilishi zarur. Shunda buyrak yo‘llari orqali chiqib
ketayotgan asetillangan sulfanilamid muhitni kislotali muhitga
o‘tkaza olmaydi va cho‘kmaga tushmaydi hamda tosh hosil
bo‘lmaydi.

---

329
Preparatlarning ta’sir mexanizmini e’tiborga olgan holda
davolash davomida bemor tanasini chiniqtirish, kasallikka
nisbatan qarshiligini oshirish tadbirlari ko‘riladi. Jumladan,
sifatli va  quvvatli taom kuniga 4—5 marta beriladi, vitaminlarga
boy bo‘lgan oziq-ovqatlar tavsiya etiladi.