Farmakologiya

Xlorpropamidning faolligi butamiddan kuchliroq va ta’sir
muddati uzoqroq. Nojo‘ya ta’sirlari ham butamidga nisbatan
ko‘proq uchraydi.
33-rasm.  8 TB da insulinning (A) va  protamin-insulin (B) ning
qondagi qand miqdoriga ta’siri.
Q
o
n
d
a qa
n
d
 
mi
qd
o
ri
(m
g 1
00 
m
k
 d
a)
110
100
90
80
70
60
A
B
1
2
3
4
5
6
7
8
9
10

---

290
Xlorðropamid ham, asosan, qandli diabetning yengil shak-
lida (2-tiðida) qo‘llaniladi.
2 - a v l o d  sulfanilmochevina unumlari samaraliroq va
zaharliligi kamroq hisoblanadi. Ular kichik dozalarda uzoq vaqt
ishlatilganda qondagi qand miqdorini sekin-asta kamaytiradi,
chunki preparat ta’sirida - hujayralarda insulinning biosintezi
oshadi. Bu preparatlarga juda yuqori faollikka ega bo‘lgan
glibenklamid va glibornuridlar misol bo‘la oladi.
3 - a v l o d  sulfanilmochevina unumlari giðoglikemik ta’sirdan
tashqari trombotsitlar agregatsiyasini kamaytiradi, fibrinolizni
jadallashtiradi. Chunki preparat ta’sirida -hujayralarda insulinning
biosintezi oshadi, uni ishlab chiqarish va ajralishi ko‘payadi va
mikrosirkulatsiyasini yaxshilaydi. Bularga glidiazinamid va gliklazid
kiradi.
Umuman olganda, sulfanilmochevina unumlari insulinga
qaraganda qator afzalliklarga ega: preparatni ichga qabul qilish
insulin inyeksiyalariga qaraganda qulaydir, ular sekin ta’sir
etib, insulinga qaraganda giðoglikemik shok holatlari va allergik
reaksiyalarni kamroq keltirib chiqaradi.
Biguanidlarga glibutid, metformin, fenforminlar misol
bo‘ladi. Ular qandli diabetni davolashda insulin preparatlari va
sulfanilmochevina unumlari bilan birga qo‘llanilishi mumkin.
Qandli diabetda glukagon ham qo‘llanilishi mumkin.
Glukagon qisqa vaqt ta’sir etib, glukagonaza tomonidan
parchalanadi (qondagi miqdori 7 daq.da 50% ga kamayadi).
Uning ta’sirida glikogenoliz (glikogenning glukozaga o‘tish)
jarayonlari jigarda kuchayadi.
Glukagon giðoglikemik komada, yurak yetishmovchiligi va
kardiogen shokda venaga yuboriladi.