Farmakologiya

Imizin  (imiðramin) preparati — antidepressiv, birmuncha
sedativ va ayrim hollarda esa psixostimullovchi ta’sir ko‘rsatadi.
Antidepressiv samarasining mexanizmi yuqorida qayd qilingan
adrenergik jarayonlarning zo‘rayishi bilan bog‘liq. Sedativ
samara (mexanizmi yuqorida bayon qilingan) esa imizinning
markaziy M-xolinoretseptorlarini to‘suvchi ta’siri bilan ta’rif-
lanadi.
Preparatning psixostimullovchi ta’siri ayrim hollarda bilinar-
bilinmas umumiy qo‘zg‘alish, kayfiyatning yaxshilanishi,
uyquning buzilishiga olib kelishi mumkin. Imizin periferik M-
xolinoblokatorlik xossasiga ham ega. Shuning uchun bemorlarni
davolashda atropinga xos bo‘lgan o‘zgarishlar namoyon bo‘ladi.

---

181
Amitriðtilin farmakologik ta’siri bo‘yicha imizinga yaqin.
Lekin amitriðtilinda antidepressiv ta’sir kuchliroq va
psixosedativ holat bilan birga kechadi. Psixostimullovchi ta’siri
bilinmaydi. Bundan tashqari, amitriðtilinning M-xolinoblo-
katorlik va antigistaminlik ta’siri imizinnikidan kuchliroq.
Amitriðtilinning psixosedativ ta’siri markaziy M-xolinolitik
xossasi bilan bog‘liq bo‘lsa kerak, degan fikr bor. Bunday
xususiyatlarning borligi sababli bemorlarni davolashda preparat
samarasi imizinga nisbatan tezroq yuzaga chiqadi. Nojo‘ya ta’siri
imizinniki kabidir.
Preparatlar.
N i a l a m i d   (Nialamidum) 0,025 g dan tabletkalar
shaklida ishlab chiqariladi. Ovqatdan keyin 0,05—0,075 g dan
kunning birinchi yarmida 2—3 marta ichish uchun beriladi,
bir kecha-kunduzlik yuqori dozasi 0,3 g.
P i r a z i d o l   (Pyrazidolum) 0,025 va 0,05 g dan tabletkalar
shaklida ishlab chiqariladi. Ovqatdan so‘ng 0,05—0,075 g dan
kuniga 2 marta ichiladi. Keyinchalik dozasi oshiriladi
(0,025—0,05 g dan 0,15—0,3 g gacha).
I n k a z a n  (Incazanum) 0,025 g dan tabletkalar shaklida
ishlab chiqariladi. 1—2 tabletkadan kuniga 1—2 marta (ertalab
va kechqurun) ichish uchun beriladi. Keyinchalik doza
0,025—0,15 g gacha oshiriladi. Yuqori terapevtik bir martalik
dozasi 0,3 g.
1. A. Psixostimulator:
kofein-fenamin.
2. Antidepressantlar
3. Nootroplar
Analeptik kofein,
lobelin, sititon
Strixnin
B
A
D
25-rasm. Markaziy nerv tizimini qo‘zg‘atuvchi dori
vositalarining asosiy ta’sir etish joyi.

---

182
S e f e d r i n   (Cephedrinum) 0,025 g dan tabletkalar
shaklida ishlab chiqariladi. 0,025 g dan kuniga 3 marta ichish
uchun beriladi. Yuqori dozasi: ichish uchun bir martalik —
0,2 g, bir kecha-kunduzlik — 0,5 g.
I m i z i n   (Imizinum) 0,025 g dan tabletkalar shaklida
(draje), 1,25% li eritmasi 2 ml dan ampulada ishlab chiqariladi.
Ovqatdan keyin 0,025—0,05 g dan boshlanib 0,1—0,15 g gacha
ichish uchun beriladi. 1,25% li eritmasi 2 ml dan kuniga 1—
2 marta mushaklar orasiga yuboriladi. Yuqori dozasi: ichish
uchun bir martalik —0,1 g, bir kecha-kunduzlik — 0,3 g,
mushaklar orasiga bir martalik—0,05 g, bir kecha-kunduz-
lik — 0,2 g.
A m i t r i ð t i l i n   (Amitriðtylinum) 0,025 g dan tabletkalar
shaklida,1% li eritmasi 2 ml dan ampulada ishlab chiqariladi.
Ovqatdan keyin 0,025 g dan bir kunda 3 marta ichish uchun,
keyin dozasi oshiriladi (ertalab va peshinda 0,025 g dan bir
kunda kechqurun va yotishdan oldin 0,05 g dan). 1% li eritmasi
2 ml dan kuniga 4—6 marta venaga va mushaklar orasiga
yuboriladi.