Farg’ona politexnika instituti kimyo texnologiya fakulteti nngqit 70-21guruh talabas odiljonov isroiljon mavzu: mening mahallam mening faxrim reja

FARG’ONA POLITEXNIKA INSTITUTI

KIMYO TEXNOLOGIYA FAKULTETI

NNGQIT 70-21guruh talabas

ODILJONOV ISROILJON

MAVZU: MENING MAHALLAM MENING FAXRIM

REJA:

• Mening tumanim tarixi
• Tumanim geografiyasi
• Mening mahallam

Jalaquduq — Andijon viloyatidagi tuman. 1926-yil 29-sentabrda tashkil etilgan (1962-yil 24-dekabrda Xoʻjaobod tumani bilan birlashtirilgan. 1973-yil 12-aprelda qayta tuzildi).

Tuman viloyatning Qoʻrgʻontepa, Xoʻjaobod, Andijon tumanlari hamda Qirgʻiziston Respublikasi bilan chegaradosh. Maydoni — 0,37ming kv. km. Aholisi — 146,5 ming kishi.

Jalaquduq tumanida 1ta shahar (Jalaquduq), 2ta shaharcha (Janubiy Olamushuk, Qo'shtepa ) 8ta qishloq fuqarolar yigʻini (Abdullabiy, Beshtol, Yorqishloq, Jalaquduq, Kolxozqishloq, Oyim, Teshiktosh, Qatortol) bor. Markazi — Oxunboboyev shahri.

Tarixi

Jalaquduq tumani hududida 11ta arxeologik tepalik, 5ta meʼmoriy yodgorlik saqlanib qolgan. Dalvarzintеpa, Qoratepa, Eshonota va Qilichmozor tepaliklari eng qadimiy arxeologik yodgorliklar, Toshmasjid esa milliy meʼmorlik namunasidir.

Fargʻonaliklar VIII asr boshida Fargʻona vodiysiga kelgan Qutayba ibn Muslim boshchiligidagi musulmon qoʻshinlariga qattiq qarshilik koʻrsatganlar. Shunga qaramasdan Farg'ona fath etiladi. Qutayba ibn Muslim yangi saylangan xalifa Sulaymonga boʻysunishdan bosh tortganligi uchun xos askarlari tomonidan 715-yilda hozirgi Jalaquduq tumani hududida oʻldirilgan. Tarixchi Narshaxiyning yozishicha, Qutayba ibn Muslimning qabri Qilichmozor qishlogʻida. Bu qishloq yonidagi qabriston „Raboti sarxang“ (hozirgi „Mozorbuva“) deb ataladi

Etimologiyasi

Jalaquduq va unga yondosh qishloqlar oʻramida yogʻingarchilik koʻproq boʻlganligidan, u erlar ilgari qamishzor, toʻqayzor boʻlgan. Tuman nomi „jele“ yoki „jelak“ soʻzidan kelib chiqqan degan rivoyatlar bor: oʻtmishda mahalliy aholi zovur, buloq va quduqlarga jela tashlab baliq ovlagan ekan. Jela qoʻyiladigan quduqlar asta-sekin „jelaquduq“ deb ataladigan boʻlganmish. Keyinchalik bu nom talaffuzda oʻzgarib „jalaquduq“ yoki „jalolquduq“ shaklida qishloq, soʻngra tumanga nom boʻlib qolgan deyiladi.

Geografiyasi

Jalaquduq tumani viloyatning shimoli-sharqida joylashgan. Relyefi pasttekkislik, qir va adirlardan iborat. Iqlimi — keskin kontinental. Iyulning oʻrtacha harorati — 27, yanvarniki — minus 3 daraja. Vegetatsiya davri — 160-180 kun. Yiliga oʻrtacha 250 mm yogʻin tushadi. Tuman hududidan Andijonsoy (3,5 km), Shahrixonsoy, Savay kanallari, Qoradaryo oqib oʻtadi. Tuman yerlari och tusli oʻtloqi boʻz tuproqdan iborat. Adirlarda efеmеr oʻsimliklar, ekin ekilmaydigan yerlarda shuvoq, shoʻra oʻsadi.

Aholisi

Aholisi — asosan, oʻzbеklar. Aholining oʻrtacha zichligi — 1 kv. km ga 397 kishi.

Mening mahalam Andijon viloyoti Jalaquduq tuman So’fqishloq MFY

1993-yil Jalaquduq shaxar ijroyi komitetining qaroriga asosan ushbu maxallaga So’fiqishloq nomi berilgan, Qadimdan So’fiqishloq markari chorraxa bo’lganligi uchun ham safardagi kishilar shu yerda uchrashib, o’zaro muloqotda bo’lganlar, ushbu qishloq axolisi yaqin atrofdagi ekinzordagi dehqonchilik qilib chorva xayvonlari boqishib’ tirikchilik qilishgan, Odamllar mexnatkash bo’lganliklari uchun ham bu yerni “So’filar qishlog’I” deb ataganlar.

Bu nom vaqtlar o’tgandan so’ng “So’fi -qishloqqa aylanib ketti. 1926-yilda So’fi qishloqda yangi rayon paydo bo’lib nomi Jalaquduq deb nomlandi. Shundan so’ng Jalaquduq rayonining markazi bo’lganligi sababli ushbu MFYning nomi So’f qishloq deb nomlanib kelmoqda shundan buyon ezozlab barcha mahallar ichida namunali saqlab keladi.

Hozirgi vaqitda So’fi qishlog’ MFY axoli soni 2105 nafar axoli bor. Bizning qishlog’imizda jami 7 ta ko’cha bor. Ko’chalarimizga; Kaevonboshi, Obodon, O’zbekiston, Dilhush, Dilhushtor, Gagarin va beshqo’rg’on nomlari berilgan.

• Etiboringiz uchun raxmat