Farg’ona Jamoat Salomatligi tibbiyot instituti Davolash ishi fakulteti Farmatsiya mutaxassisligi 3321-gurux talabasi Zunnunov Anvarbekning Patologik fiziologiya fanidan tayyorlagan taqdimoti

v) atsidozning aralash turi (bunda kislotalam ing ko 'p m iqdorda paydo bo'lishi bilan birga chiqib ketishining ham qiyinlashishi, shok, kollaps holatlarida) yoki ayni vaqtda nafas va qon aylanishi yetishmovchiligi, respirator yoki somatik kasalliklar sababli ham metabolik atsidozning ro'y-rost rivojlanishi yaqqol misol bo'ladi.

• v) atsidozning aralash turi (bunda kislotalam ing ko 'p m iqdorda paydo bo'lishi bilan birga chiqib ketishining ham qiyinlashishi, shok, kollaps holatlarida) yoki ayni vaqtda nafas va qon aylanishi yetishmovchiligi, respirator yoki somatik kasalliklar sababli ham metabolik atsidozning ro'y-rost rivojlanishi yaqqol misol bo'ladi.

Alkalozning gazli va gazli bo’lmagan turlari.

• Alkaloz - vodorod ionlarining m utloq yoki nisbiy o'zgarishi hamda pH ning ortishi, ya’ni ishqoriy tom onga siljishini anglatuvchi holat. Buning bir necha turlari farq qilinadi; 1) respirator (gazli) - o'pkaning giperventilyatsiyasi va shu tufayli karbonat angidridini to'xtovsiz ravishda tezlik bilan organizmdan ko'plab chiqarish natijasida yuzaga keluvchi alkaloz holati; 2) metabolik (gazli bo'lmagan) alkaloz holati; Bu o'z navbatida:

kislotali m oddalam i ko'plab chiqarish yoki ko'plab yo'qotish natijasida organizm da (ketm a-ket to'xtovsiz qayt qilish, oshqozon yarasining teshilishi - perforatsiya bo'lgan vaqtda) ishqoriy moddalaming ko'payib ketishi;

• kislotali m oddalam i ko'plab chiqarish yoki ko'plab yo'qotish natijasida organizm da (ketm a-ket to'xtovsiz qayt qilish, oshqozon yarasining teshilishi - perforatsiya bo'lgan vaqtda) ishqoriy moddalaming ko'payib ketishi;
• ekzogen, y a ’ni organizm ga k o 'p m iqdorda ishqoriy muhitli moddalarning tashqaridan kiritilishida kuzatiluvchi alkaloz turlariga bo'linadi.

Ayniqsa, atsidoz va qisman alkaloz holatlari organizmning barcha integral darajalarida chuqur o'zgarishlarga, hayot uchun tahlika soluvchi holatlarga olib keladiki, ularning b a’zi turlariga oid patofiziologik masalalami alohida muhokama qilish maqsadga muvofiqdir.

• Ayniqsa, atsidoz va qisman alkaloz holatlari organizmning barcha integral darajalarida chuqur o'zgarishlarga, hayot uchun tahlika soluvchi holatlarga olib keladiki, ularning b a’zi turlariga oid patofiziologik masalalami alohida muhokama qilish maqsadga muvofiqdir.
• Respirator (nafas) atsidozi. Respirator atsidozning asosiy sabablari va mexanizmlaridan biri nafas markazining shikastlanishi, yallig'lanishi, giyohvand moddalar ko'proq qabul qilinganda tormozlanishidir. Nafas muskullarining kuchsizlanishi, o'pkaning nafas sathining kamayishi (pnevmoniya, atelektaz, emfizema, pnevmotoraks, o'sm alar va h.k.), nafas olish uchun havoni o'tkazuvchi yo'llarning to'silishi yoki yot moddalardan aspiratsiya bo'lib qolishi, astmatik holat, ovoz boylamlarining spazmi va shu kabilar kuzatiladi. Respirator atsidoz yangi chaqaloqlarda kuzatilishi mumkin. Bunda distress sindromi patogenetik omil sifatida asosiy rol o'ynaydi.