Farg’ona Jamoat Salomatligi tibbiyot instituti Davolash ishi fakulteti Farmatsiya mutaxassisligi 3321-gurux talabasi Zunnunov Anvarbekning Patologik fiziologiya fanidan tayyorlagan taqdimoti

Farg’ona Jamoat Salomatligi tibbiyot instituti Davolash ishi fakulteti Farmatsiya mutaxassisligi 3321-gurux talabasi Zunnunov Anvarbekning Patologik fiziologiya fanidan tayyorlagan taqdimoti.

Mavzu: Kislota-ishqor buzilishining asosiy ko’rinishlari.

• Reja:
• 1. Atsidoz va alkaloz.
• 2. Atsidozning gazli va gazli bo’lmagan turlari.
• 3. Alkalozning gazli va gazli bo’lmagan turlari.

Atsidoz va alkaloz.

• Kislota-ishqoriy m uvozanat o'zgarishlarining ikki turi: atsidoz va alkalozlar farqlanadi. Ular etiologik va patogenetik nuqtai nazardan quyidagicha tasniflanadi. Atsidoz vodorod ionlari miqdorining mutloq (absolyut) yoki nisbiy ko'payishi, ya’ni pH ning pasayishi yoki kislotalik tomonga siljishi. Bu o'z navbatida:
• Respirator (gazli)
• Metabolik (gazli bo’lmagan)

Atsidozning gazli va gazli bo’lmagan turlari.

• respirator (yoki gazli) atsidoz - (organizmda nafas yetishmasligi, o 'pka kasalliklari, M NS shikastlanishlari, yurak faoliyatining yetishmasligi va h.k.) natijasida karbonat angidridining to'planishi, chiqib ketishining qiyinlashishi yoki olinayotgan havo tarkibida uning ko'p bo'lishidan yuzaga keladi;
• Metabolik (gazli bo'lmagan) atsidoz - organizmda turli holatlarda (gipoksiya, qandli diabet, koma va h.k.) moddalar almashinuvining buzilishlari tufayli ko'p miqdorda H+ ionlarini tutgan mahsulotlarning hosil bo'lishi va to'planishi natijasida rivojlanuvchi kislotali – nordon muhit.

Metabolik (gazli bo'lmagan) atsidozning sababi va mexanizmlariga ko'ra o'z navbatida quyidagi turlari tafovut qilinadi:

• ishqoriy muhitni ta’minlovchi omillarni yo'qotish tufayli organizmda kislotalaming to'planib qolishi yoki ko'p miqdorda asoslar chiqib ketishining kamayishi natijasida yuz beruvchi holat. Bunda buyrakning yetishmovchiligi, yoxud uzoq davom etuvchi dispepsiya va shu kabilar katta rol o'ynaydi;
• ekzogen, ya’ni organizmga tashqaridan, ayniqsa, uzoq vaqt davomida ko 'p miqdorda kislotali – nordon moddalarning kirishidan (ovqat, dori-darmonlar va h.k. tarkibida) kelib chiquvchi;