Farg‘ona, 2021-2022 “ Muhandislik kommunikatsiya qurilishi ” kafedrasi

Suv tozalash sxemalari-suvni manbaadan olib, tozalab, zararsizlantirib, saqlab va iste’molchiga etkazib berish uchun xizmat qiluvchi muxandislik inshootlar yig‘imidan iboratdir, Ichimlik hamda xo‘jalik

maqsadlari uchun ham, sanoat korxonalari uchun ham reagent qo‘shib va qo‘shmasdan suv tozalash sxemasi o‘qllanilishi mumkin.

Reagent qo‘shilganda inshootlarda suv tozalash jarayonlari tez boradi. Bu usulda suvdagi muallaq zarrachalarning ko‘pini cho‘ktirishga 2—4 soat sarflansa, reagent qo‘shilmaganda bir necha sutkada cho‘ktiriladi. Reagent qo‘shilganda filtrdan soatiga 5—12 m tezlikda suv o‘tsa, reagent qo‘shilmaganda soatiga 0,1—0,3 m tezlik bilan o‘tadi.

Tozalash inshootlarini joylash rejasi.

11. 
    Reagent xo‘jaligi
    
12. 
    Birinchi suv ko‘tarish nasos stansiyasi.
    
13. 
    
14. 
    Xlor saqlash inshooti.
    
15. 
    Arlashtirgich.
    
16. 
    Ko‘pik xosil qiluvchi kamera.
    
17. 
    Tindirgich.
    
18. 
    Filtir.
    
19. 
    Toza suv saqlash inshooti.
    
20. 
    Ikkinchi suv ko‘tarish nasos stansiyasiyu
    

Suv reagent qo‘shib tozalanganda inshootlar hajmi kichik, ixcham bo‘ladi va u arzonga tushadi, lekin undan foydalanish qiyin.
Reagent qo‘shmasdan suv tozalash usuli suv ko‘p sarflamaydigan iste’mol chilar uchun va tozalanadigan suvning rangi 50⁰ dan oshmagan va o‘tda ishlatiladi, sanoat korxonalarida esa suvni iflosliklardan qisman tozalash uchun ishlatiladi. Bunday maqsadlarda suv bir marta hovuzlarda tindiriladi va sekin ishlovchi filtrlardan yoki bir marta dag‘al filtrlardan o‘tkaziladi.
Texnologik sxema tanlashda faqatgina iste’mol chilarning suvga bo‘lgan talabi va tozalanadigan suv sifatigagina ahamiyat berilmasdan, sarflanadigan suv miqdoriga ham ahamiyat beriladi. Tozalanadigan suv miqdori hisobga olinganda iqtisodiy jihatdan eng arzon inshootlar sxemasi tanlanadi. YUqoridagi shartlarni hisobga olgan holda Qurilish Normalari va qoidalariga muvofiq bir qancha texnologik sxemalarni olish mumkin.
2- amaliy mashg’ulot.
Mavzu: Muallaq cho’kmalar qatlamida tiniqlashtirish. Tiniqlashtirgichlar va ularning turlari. Konstruksiyalari va xisobi.
Tabiiy suvlarni tozalash inshootlari.
1.Suvni tindirishni asosiy usulllari.
2. Bo‘ylama,ko‘ndalang tindirgichlar.
3.Tindirgichlar va ularni hisoblash.
4.Radial tindiruvchi hovuzlar tuzilishi.



Suv tozalash inshootlari suv ta’minoti tizimidagi asosiy elementlardan biri hisoblanadi va boshqa inshootlar bilan uzviy bog‘liqdir. Suv ta’minoti obektining joylashishiga qarab, toza-lash bekatlari tanlanadi. Suv tozalash bekatlari ko‘pincha iste’molchilarni suv bilan ta’minlaydigan suv manbalariga yaqin joylashtiriladi va shu sababli ular nasos bekatining birinchi bos-qichidan uncha uzoqlikda bo‘lmaydi. Suv tayyorlash amaliyotiga ko‘ra, reagentli va reagentsiz, tozalash darajasiga ko‘ra, texno-logik jarayon soni hamda ulardagi bosqichlar soniga, bosimli va bosimsiz texnologik chizmalari mavjud.
Tozalash inshootlarining tuzilishini hal qilishdan avval, suv tozalash jaryonining texnologik chizmasi, shu bilan birga tozalash inshootlarining turi, soni va inshootlarning ko‘rsatkichlarini aniqlab olish zarur. suv ichimlik maishiy-xo‘jalik uchun uzatilganda, suv tozalash inshootlarini o‘zaro joylashtirishning ikki bosqichli chizmasi keltirilgan. Unda suvni tozalashdagi kogulatsiyalash, gorizontal tindirgichda tindirish, filtrlash va xlor yordamida zararsizlantirish muammolari hal etilgan.

Tindirgichlar asosan mexanik zarrachalarni va qisman organik birikmalarni suvdan ajratib olish uchun xizmat qiladi. Ular bo‘ylanma, ko‘ndalang va radial turlarga bo‘linadi.