Fanning mohiyati

10. Jamoaviy ilmiy tadqiqot, uning o’ziga xos jihatlari.
Ilmiy-tadqiqot faoliyati insonning bevosita shaxsiy va jamoaviy
bilim hamda ко ‘nikmalariga bog'liq. Shu nuqtai nazardan, ilmiy faoliyat
insonning bir qancha tadqiqotlari asosida yig‘iladigan shaxsiy yoki
jamoaviy intilishining bir ko‘rinishidir. Demak, ilmiy-tadqiqot
faoliyatining yangicha turini shakllantirish taraqqiyot uchun muhimdir.
Zero, ilmiy ijod natijalarini amaliyotga tatbiq etish orqali jamiyat
miqyosida ishlab chiqarishni rivojlantirish hamda farovonlikni
ta’minlash mumkin. Darhaqiqat, ilmiy-tadqiqot faoliyati insonning
individual ko‘nikmalari, ilmiy izlanishlari, nazariy va amaliy
bilimlarining rivojlanishi natijasida tobora mustahkamlanib boradi.
Aynan shuning uchun ham insonning ijodkorlik qobiliyatida bilim va
ruhiy kechinmalarining uyg‘unlashganini kuzatish mumkin. Zero, ilmiyijodiy jarayonni hech qachon sun’iy tarzda shakllantirib bo‘lmaydi.
Bugungi kunda yangi ilmiy g‘oyalaming insonparvarlik bilan
uyg‘unlashuvi fanning muhim talablardan biri hisoblanadi. Shuning
uchun ham A.A.Koblyakov, «Odamlar murakkab ilmiy-ijodiy faoliyati
natijasida, o‘zligini yo‘qotish xavfiga, barqaror hayotdagi bevosita yoki
bilvosita bosim ostida kardinal ravishda o‘zgarishiga olib kelmoqda. Bu
esa ulaming o‘z insoniy sifatlarini yo‘qotishi bilan tobora xatarli tus
olmoqda. Ayni shu ma’noda, biz ilmiy yutuqlardan samarali
foydalangan holda bir qutbda bir dunyo boylik to‘planayotgan!igini,
ikkinchi qutbda esa qoloqlik, qashshoqlik, kambag‘allik, kasalliklar,
ocharchilik hukmronlik qilayotganligini kuzatish mumkin boiadi»1,
deb yozadi. Darhaqiqat, bunday ijtimoiy-iqtisodiy tanglik keskin siyosiy
kelishmovchiliklar, konfliktlar, diskriminatsiya, mintaqaviy ziddiyatlar,
terrorchilik va boshqa xavf-xatarlaming oshib borishiga ta’sir
ko‘rsatishini imutmasligimiz lozim