Fan/modul kodi

Banklarning turlari 
Kapitalistik tuzumining rivojlanishi turli mulkchilik shakilanishining 
rivojlanishiga moliyaviy mablag’ larning alohida moliyaviy muassasalar ixtiyorida 
mazrkazlashuviga olib keladi . Ikkinchi jaxon urishidan keyin kupchilik 
kapitalistik mamlakatlarda ayrim mamlakatlarning milliylashtirishi yuz berdi bu 

---

165 
o’ z navbatida banklarning mulkiy huquqiy funksiyasi tabiati va boshqa qator 
mezonlri buyicha tafsiflanishiga sabab buladi .Zamonaviy iqtisodiyotda banklar 
quyidagi mezonlar buyicha tafsiflanadi. 
Mulkiy jixatdan-
davlat banki aksiadorlik banki koperativ bank xususiyat va 
xorijiy kapetal ishtirokida qushma banklariga bulinadi .Banklarning mulkchilik 
nuqtayi nazardan tasniflaganda asosan ularning ustav kapitali tarkibida kimning 
ulushi 51%yuqori bulsa bank shu shaxsning nomlarini oladi . 
Masalan bank kapitalning asosiy ulishi yoki kooperativ tashkilotlar xissasiga 
tug’ ri kelsa mazkur banklar xususiy yoki kooperativ bank deya yuritiladi . 
Davlat banklari kapetalning asosiy ulushi davlatga tegishli buladi, kupchilik 
mamlakatlarda Markaziy banklar davlat banki hisoblanadi O’ zbekistonda Tashqi 
iqtisodiy faoliyat Milliy banki Davlat aksiyadorlik Xalq banki aksiyadorlik tijorat 
Asaka banklarning kapetali tarkibida asosiy ulish Davlatga tegishli bulganligi bois 
mazkur banklar Davlat banklari hisoblanadi Mamlakatimizda aksiyadorlik lar 
sifatida “ Agrobank” “ Aloqabank” “ Turon” bank va boshqalarni keltirish 
mumkin .Mamlakatimizda yopiq turdagi tijorat banklari mavjud emas. Xorijiy 
kapital ishtirokida qushma banklar mamlakat qonunchiligiga asosan belgilangan 
miqdordagi ustav kapitali xorijiy ishtirokchilar tomonidan shakillantirilsa mazkur 
maqomga ega buladi . 
Huquqiy jixatdan-
huquqiy jixatdan banklar ochiq va yopiq turdagi 
jamiyatlar sifatida tasiflanadi. Banklarning kapitalini asosiy ulushi yuridik shaxslar 
hissasiga tug’ ri keladi, ushbu banklar ochiq aksiyadorlik yoki yopiq aksiyadorlik 
banklari bulishi umkin ochiq yoki yoopiq banklar deyilishiga sabab ularning 
aksiyalarini sotish va sotib olish jarayoni bilan bog’ liq buladi Qatnashcilari 
o’ zga aksiyadorlarning roziligisiz boshqa shaxslarga roziligisiz berishi mumkin 
aksiyadorlik jamiyati deyiladi .mamlakatimizda mulkiy jixatdan tashkil topishdan 
qatiy nazar faoliyat yuritayotgan barcha banklar ochiq aksiyadorlik banklaridr.