Fanlari kafedrasi mashina detallari fanidan ma’ruzalar matni angren-2008

Zanjirli uzatma uzatishlari soni.

Zanjirning chidamliligi etarli darajada bo’lishini ta’minlash maqsadida o’qlararo masofa quyidagi nisbatda tanlanadi.

a = (30 ÷ 50) t. mm
Zanjir uzunligi quyidagi ifodadan aniqlanadi.

_{l } 2a _ ^{Z1  Z2} _{ (} ^{Z2  Z1} ₎₂ t
t 2 2 a
O’qlararo masofa zanjir qadamiga bog’liq ravishda qayta aniqlanadi.
t ^{ Z  Z }

a¹ 
_lt
⁴ 
_ 1 2 _{ }
² 

 

Uzatmaning normal ishlashi uchun zanjir ma’lum daraja salqi bo’lishi kerak.

Buning uchun a ning qiymati taxminan (0,002÷0,004) a¹ qadar kamaytiraladi. Uzatmada hosil bo’ladigan kuchlar.
Aylana kuch
_{F } 2T
t _d
bu erda d-yulduzcha bo’lish aylananing diametri.

Zanjirning o’z og’irligidan uning tarmog’ida hosil bo’ladigan dastlabki taranglik kuchi quyidagicha topiladi.

F₀ = R_f qa

bu erda: R_f-salqilik koeffitsienti; q-bir metr zanjirning og’irligi;

a-zanjirning salqilik hosil qiladigan qismi uzunligi (uzunlik shartli ravishda o’qlararo masofaga teng qilib olinadi).
Markazdan qochirma kuch ta’sirida hosil bo’ladigan kuch quyidagicha aniqlanadi:
F_v =qv² / g
bu erda v – aylana tezlik;
g- og’irlik kuchning tezlanishi.
Zanjirning etaklovchi tarmog’idagi taranglik kuchi quyidagicha hisoblanadi. F₁= F_t + F₀ + F_v
Yulduzcha validagi nagruzka quyidagicha topiladi.
F_n = R_vF_t +2F₀
bu erda R_v - valning nagruzka koeffitsenti. Zanjir sharniridagi bosim quyidagicha

ц
^{P  Ft K } ^Pц
S
bu erda S- sharnir tayanch yuzasi;
rolikli va vtulka zanjirlarda S = d₀V; d₀ - o’q diametri; V -vtulka uzunligi; K-ekspluatatsiya koeffitsenti.
Rolikli va vtulka zanjirlarni quyidagi munosabatdan foydalanib tanlash mumkin.

c  ^D  4  12
d
t  2,8

bu erda V- rolikli va vtulka zanjirlar qatorlari soni V = 1 ÷ 4