Fanidan O‘quv metodik majmua

13.3. Yong‘in ofatida inshoatlardagi fuqarolarni evakuatsiya qilish tartibi, yong‘inga qarshi 
to‘siqlar, xususiyatlari, yong‘in darakchilari va aloqa tizimi. 
Evakuatsiya yo'Ilari
. 
Har bir sanoat korxonasi uchun mo'ljallangan bino loyihalanayotganda albatta 
yong'in vaqtida kishilarni u yerdan o'z vaqtida chiqarib yuborish imkoniyatini yaratadigan evakuatsiya yo'llari 
tashkil qilinadi. Evakuatsiya yo'llari har qanday sanoat korxonasi uchun albatta eng kamida 2 ta bo'lishi kerak. 
Yong'in bo'lgan taqdirda ishchilar sanoat korxonasi xonasidan eng qisqa yo'l orqali belginlangan ma'lum vaqt 
ichida chiqib ketishlari zarur. 
QMQ 2.01.02-92 ga asosan sanoat korxonalaridan tashqariga chiqib ketish yo'llari, koridorlari va 
qavatlaridan tushish yo'llari hisoblab chiqiladi. 
Evakuatsiya yo'llarining eni kamida I,4 m dan, eshiklarning eni 0,8, bo'yi 2 m dan kam bo'lmasligi 
kerak. Evakuatsiya yo'llari bo'lgan koridorlar, zinapoyalar odamlar soniga qarab hisoblanadi.
Zinapoya o'rnatilgan kataklarda tutun to'rejamaydigan bo'lishi, ya'ni tutunni chiqarib yuborish uchun 
tashqi tomoni ochiq yoki havoni chiqarib yuborishni ta'minlovchi texnik vositalarga ega bo'lishi kerak. Yoki 
zina kataklari ichkari tomonda yong'in bo'lishi mumkin bo'lgan binodan ajratilgan bo'lib, tashqi tomondan 
yoritiladigan bo'lishi mumkin. Butunlay katak bilan to'silmagan zinapoyalardan ham foydalanish imkoniyati 
bor, bu zinapoyalar tashqi ochiq tomonda bo'lsa, evakuatsiya imkoniyati yanada ortadi.
Evakuatsiya yo'llarining hisobi, shu joydagi barcha ishchilarning chiqib ketishi uchun kerak bo'ladigan 
vaqtni belgilash bilan amalga oshiriladi.
Evakuatsiya yo‘llari va chiqish joylariga qo‘yiladigan asosiy talablar ShNQ 2.01.02-04 "Bino va 
inshootlarning yong‘in xavfsizligi" me’yoriy hujjatiga muvofiq quyidagicha belgilangan: odamlarni o‘z 
vaqtida va uzluksiz evakuatsiya qilish, yong‘inning xavfli omillari ta’siriga yo‘liqishi mumkin bo‘lgan 
odamlarni qutqarish, odamlarni evakuatsiya yo‘llarida yong‘inning xavfli omillari ta’siridan himoyalash zarur. 
Odamlarni mustaqil tashkillashtirilgan holda yong‘inni xavfli omillari mavjud xonadan tashqariga chiqish 
harakati evakuatsiya jarayoni hisoblanadi. Aholining kam harakatlanishi guruhiga kiruvchi odamlarning 
xizmati ham evakusiya hisoblanadi.