Fanidan O’quv – uslubiy majmua

14.4. Jabrlanuvchini transportda shifoxonaga

jo‘natish qoidasi

Gid ekskursiya jarayonida jabrlangan insonni shifoxonaga jo‘natishni imkon

qadar tez, xavfsiz va ehtiyotkorona tashkil etishi shart.

Shikastlanish

turi

qo‘l

ostida

mavjud
vositalardan

kelib
chiqib,

jabrlanuvchining transportirovkasi turli xil usulda amalga oshirilishi mumkin.

Masalan, ushlab turilgan holda, qo‘lda ko‘tarish, transport vositasida tashish. Eng
muhimi, jabrlanuvchini transportirovka qilish jarayonida boshi doimo yuqorida

bo‘lishini ta’minlash zarur.

Zambilda transportirovka qilishda quyidagilarga rioya qilish kerak:





jabrlanuvchini to‘g‘ri va qulay holatda bo‘lishini nazorat qilish;

jabrlanuvchini qo‘l bilan ko‘targanda yordam beruvchilar hamjihatlikda

harakatlanishi;



sinishlarda va og‘ir jarohatlarda jabrlanuvchini qo‘l bilan zambilgacha

olib bormasdan, zambilni uning ostiga olib kelib qo‘yish (singan joyni ushlab
turish lozim).

284

14.9-rasm. Jabrlanuvchini transportda shifoxonaga jo‘natish.

Jabrlanuvchilarni transportirovka qilishda quyidagi holatlarga e’tibor

qaratish kerak bo‘ladi:



«orqasi bilan yotgan» holati (jabrlanuvchining xushi o‘zida). Bu holat

bosh
jarohatlanganda,

umurtqa

pog‘onasi

jarohatlanganda,

oyoq-qo‘llar

jarohatlanganda tavsiya etiladi;



«orqasi bilan yotgan oyoqlari tizzadan bukilgan» holati (tizza ostiga

valik qo‘yish). Bu holat qorin bo‘shlig‘ining ochiq jarohatlanishlarida, tos
suyaklari singanda tavsiya etiladi;

 «boshi pasaytirilgan, oyoqlari ko‘tarilib orqasiga yotgan» holati. Bu

holat ko‘p qon yo‘qotish va shok holatida tavsiya etiladi;



«qorinda yotgan» holati. Bu holat umurtqa pog‘onasi shikastlanganda

tavsiya etiladi (hushsiz holatda).



«yarim o‘tirgan» holat. Bu holat bo‘yin shikastlanganda va tana yuqori

soqasi shikastlanganda tavsiya etiladi;



«bukik oyoqlar bo‘lgan holatdagi yarim o‘tirgan» holat (tizza ostiga

valik qo‘yiladi). Bu holat siydik ajratish a’zolari shikastlanishida, ichak tutilishi va

boshqa to‘satdan yuzaga kelgan kasalliklarda, qorin bo‘shlig‘i jarohatlarida,

ko‘krak qafasi jarohatlanganda qo‘llaniladi;
285


«yonbosh» holati. Bu holat og‘ir jarohatlarda jabrlanuvchi xushsiz

bo‘lganda kuqo‘llaniladi.



«o‘tirgan» holat. Bu holat yuz va qo‘llarni yengil jarohatlarida tavsiya

qilinadi.