Fanidan O’quv – uslubiy majmua

14.3. Ekskursiya jarayonidagi turli noxush holatlarda

birinchi tibbiy yordam ko‘rsatish qoidasi


Jarohat - teri qoplamalari, shilliq qavatlar yoki a’zolar butunligining
buzilishidir.

Gid birinchi tibbiy yordamni ko‘rsata turib quyidagilarni esda tutishi lozim:

 tibbiy yordamni sovun bilan yuvilgan toza qo‘llar bilan amalga oshirish

kerak. Agar buning iloji bo‘lmasa, u holatda qo‘l barmoqlarini yod bilan ishlov

berib o‘tkazishi lozim. Jarohatga yuvilib quritilmagan qo‘l bilan yaqinlashish man
etiladi;

 jarohatni suv bilan yuvish, turli dori vositalarini sepish, yod yoki spirt

surtish, poroshoklar purkash, malhamlar surkash mumkin emas, chunki bu orqali
jarohatga infeksiya kiritishga, tez bitmasligiga va jarohatni yiringlanishiga sabab

bo‘lish mumkin;

 jarohat yuzasidan qon quyqasini va yot jismlarni olib tashlamaslik kerak,

chunki bu ko‘p qon ketishlarga sabab bo‘lishi mumkin.

271

 jarohatdan chiqib turgan a’zo va to‘qimani

hech qachon ichkariga

kiritishga harakat qilmasdan shu joyni doka bilan yopib qo‘yish kerak;

 jarohatni izolyatsion lenta bilan boylamaslik kerak;

 katta jarohatlanishlarda shu joyni immobilizatsiyalash lozim.

Gid birinchi tibbiy yordam ko‘rsatishda quyidagalarga amal qilishi shart:

 aptechkada mavjud bo‘lgan individual paketni ochish;

 jarohatga steril boylov materialini qo‘yish (jarohatga qo‘yilayotgan boylov

materialiga qo‘lni tekizmagan holatda) va uni bint bilan bog‘lash;

 individual paket bo‘lmagan taqdirda toza qo‘lro‘molcha yoki materialdan

foydalanish;

 jabrlanuvchiga og‘riq qoldiruvchi dori berishi kerak.

Jarohatlangan sohaga tuproq tekkanda zudlik bilan shifokorga, o‘rta og‘ir va

og‘ir jarohatlanishlarda zudlik bilan tibbiy muassasaga murojaat qilish shart.

Ko‘krak qafasini teshib o‘tuvchi jarohatlarda jabrlanuvchini zambillarda «yotgan

holatda», boshi ko‘tarilgan holatda yoki «yarim o‘tirgan holatda» transportirovka

qilish kerak. Qorin sohasining shikastlanishlarida jabrlanuvchini «yotgan» holatda
transportirovka qilish kerak.