Фанидан маъруза матни

3) ремонт резерви
- планли, огохлантирувчи (капитал ва йиллик) ремонт - айрим 
агрегатлар ишламаганда кўзда тутилади (3 4)% 
MAX
Р
; 
4) халқ хўжалиги резерви
- саноатда ортикча махсулот ишлаб чикаришга, олдиндан ишга 
тушириладиган завод ва фабрикаларни энергия билан таъминлашга ажратилади. 
Авария резерви хамма тармоқларда кўзда тутилади. Уни техник-иқтисодий ҳисоблардан 
эхтимоллик назарияси асосида бир вақтда аварияга учрайдиган агрегатлар сонига қараб қабул 
қилинади. Дастлабки ҳисобларда авария резерви 4 8% ҳисобида максимал тармоқ юкланишига 
қараб олинади, лекин бу энг катта агрегат қувватидан кам бўлмаслиги шарт. 
Юкланиш резерви - тармоқ юкланиши максимумининг 1 3% катталигида олинади. 
Ҳозирги вақтда ҳамма ремонт резерви тармоқда 3 4% йиллик юкланиш максимумига тенг 
олинади. 
Халқ хўжалиги резерви - юқори планлаштирувчи орган томонидан белгиланади. 
Ҳисобларга кўра ҳамма резервлар (6 15)% энерготармоқ юкланиш максимумига тенгдир. 
12 – маъруза. Сув энергиясидан фойдаланиш схемалари. ГЭҚларида энергия олиш 
технологик жараѐнининг умумлашган модели.
 
 
ГЭСларда ишлаб чиқиладиган электр энергия учун сув оқими энергияси асос бўлиб хизмат 
қилади. Сув оқими энергиясидан самарали фойдаланиш учун нисбатан қисқа масофада сув 
сатҳлари фарқини жойлаштириш зарур. 
ГЭС напорини юзага келтиришнинг қуйидаги схемалари мавжуд: 
а) тўғонли схема: 
б) деривация схемаси: 
в) тўғонли-дервивация схемаси: 
Тўғонли схема сув йўлини тўғон ѐрдамида тўсиб сунъий напор ҳосил қилишни кўзда 
тутади. Бу схема кўпроқ сув сарфининг катта қийматларида ва сув юзаси нишаблигининг кичик 
қийматларида қабул қилинади. Тўғон ѐрдамида ҳосил қилинган напор юқори беъф ва қуйи беъф 
сув сатҳларининг фарқига тенг, яъни Н
ГЭС
=
ЮБСС – ҚБСС. Юқори беъфдаги сув сатҳи бевосита 
тўғон олдидаги (В нуқта) сув сатҳи қийматидир. Чунки бу қиймат сув ҳавзаси бошланиш 
нуқтасидаги (А нуқта) қийматидан h га фарқ қилади. (12.1-расм)