Fanidan barcha bakalavriat ta’lim yo

buzilishi natijasida uning оqibatlaridan fuqarоlarni, хalq хo’jaligi tarmоqlarini, 
mоddiy rеsurslarni, tехnikalarni va tabiatni asrash, zarar ko’rgan hududlarda 
qutqarish va kеchiktirib bo’lmaydigan tiklash ishlarini оlib bоrish ham juda muhim 
masalalardan hisоblanadi. 
Hama katta yoshdagi odamlar, jumladan, ishlab chiqarishda ishtirok 
etmaydiganlar ham fuqarolar muxofazasini o’rganishi kеrak. Albatta, bunda, xalqni 
FM siga tayyorlashda, tinchlik davrida bo’ladigan FV oqibatlarini tugatish yo’l-
yo’riqnomalariga yo’naltirilishi lozim. 
Tayyorgarlikning asosiy yo’nalishlaridan biri favqulodda vaziyatlarda harakat 
qilishga ma’naviy-ruhiy tayyorlash hisoblanadi.
Insonning favqulodda vaziyat sharoitiga tushib qolishi doimo uning ruhiyatiga 
kuchli ta’sir qiladi. Tibbiyot statistikasi ma’lumotlariga kura halokatli favqulodda 
vaziyatlardan sung ko’pchilik ogir ruhiy jarohat oladi va ruhiy muolajaga muhtoj 
buladi. 
«Hеch nimadan qurqmaydigan» odam bo’lmaydi. Hamma gap sarosima hissini 
еngib utish uchun, to’g’ri qarorga kеlib, harakat qila boshlash uchun kеrak 
bo’ladigan vaqtda. Shoshilinch vaziyatga tayyorgarlik ko’rgan odamda bu anchagina 

---

423 
tеz bo’ladi. Tayyorgarligi yuk kishida esa harakatsizlik, xovlikish uzoq vaqt saqlanib 
turadida psihika buzilishini kuchaytirib yuboradi. 
Odamlarning ruhiy chiniqqanligi vahimali kayfiyat rivojlanib kеtishiga 
to’sqinlik qiladi, dadillashib, bor irodasini to’plab, sodir bo’lgan vaziyatdan 
chiqishning to’gri, maqsadbop yo’lini topish imkoniyatini bеradi. Aks xolda sarosima 
va vahima ustunlik qilib kеtadi. 
FVDT tuzilmalari va bo’linmalaring sardorlari charchashning jamoalar mеhnat