Fani darsligi mavzulari bo‘yicha

Eligga yarasin bu san’at-hunarlarim,
(Elig) xursand bo‘lsin, mening tashvishlarim ketsin. Zakovatli, bilimli, yumshoq fe’lli bek emish,
San’at-hunarli va odobli (kishi)larni orzu qilayotgan emish.

1. 
   O‘gdulmishga B) Kuntug‘diga
   

C) Oyto‘ldiga D) O‘zg‘urmishga

31. 
    «Qutadg‘u bilig» asarida eligning oldida to‘pda o‘tirgan kim?
    
    1. 
       O‘gdulmish B) Oyto‘ldi
       

C) vazirning qarindoshi D) vazirning o‘g‘li

32. 
    «Qutadg‘u bilig» asarida elig qanday kursi ustida o‘tiradi?
    
    1. 
       oyog‘i uch ayrilik kumush kursi ustida
       
    2. 
       oyog‘i uch ayrilik oltin kursi ustida
       
    3. 
       oyog‘i to‘rt ayrilik kumush kursi ustida
       
    4. 
       oyog‘i to‘rt ayrilik kumush kursi ustida
       

33. 
    «Qutadg‘u bilig» asarining «Kuntug‘di elig Oyto‘ldiga adl sifatlarini aytadi» qismida eligning qo‘lida nima bor edi?
    
    1. 
       urog‘un (dori) B) shakar (sharbat)
       

C) pichoq D) kursi

34. 
    «Qutadg‘u bilig» qanday ma’noni anglatadi?
    
    1. 
       qut (baraka, ilm) keltiruvchi hunar
       
    2. 
       qut (saodat, baxt) keltiruvchi boylik
       
    3. 
       qut (baraka, ehson) keltiruvchi mehnat
       
    4. 
       qut (saodat, baxt) keltiruvchi bilim
       

35. 
    Ijtimoiy-siyosiy maydonda arablar hukmronligining yemirilishi va mahalliy mustaqil davlatlarning qaror topishi uning ma’naviy asoslarining ham yangilanishi va mustahkamligini taqozo etar edi. Shunday paytda «Qutadg‘u bilig» asari qaysi davlatning falsafiy-axloqiy yo‘riqnomasi sifatida paydo bo‘lgan?
    
    1. 
       Somoniylar davlatining B) Qoraxoniylar davlatining
       

C) Temuriylar davlatining D) Chingiziylar davlatining

36. 
    «Qutadg‘u bilig» asari qahramoni Oyto‘ldi kim va nimaning ramzi?
    
    1. 
       elig – adolat ramzi B) vazir – davlat ramzi
       

C) vazir – aql ramzi D) elig – aql ramzi

37. 
    «Qutadg‘u bilig» asaridagi Kuntug‘di ismiga berilgan to‘g‘ri izohni toping.
    
    1. 
       Kun – Quyosh hammaga bir xil yorug‘lik beradi. Hammani birdek isitadi. Uning uchun katta-kichik, boy-kambag‘alning farqi yo‘q.
       
    2. 
       Kun – Oy hammaga bir xil yorug‘lik beradi. O‘zi ham shu (oy) sifatlidir, goho paydo bo‘ladi, goho mahv bo‘ladi.
       
    3. 
       Kun – Yer hammaga bir xil joy beradi. Hammani birdek ko‘radi. Uning uchun katta-kichik, boy-kambag‘alning farqi yo‘q.
       
    4. 
       Kun – Ezgulik hammaga bir xil oqibat ko‘rsatadi. Hammani birdek ko‘radi. Uning uchun katta-kichik, boy-kambag‘alning farqi yo‘q.
       

38. 
    «Qutadg‘u bilig»da qaysi ramziy qahramon vafot etadi va bu nimaga ishora qiladi?
    
    1. 
       Oyto‘ldi, ochko‘zlikning oxiri voyligiga
       
    2. 
       Kuntug‘di, adolatsizlikning oxiri voyligiga
       
    3. 
       Oyto‘ldi, davlatning bebaqoligiga
       
    4. 
       O‘zg‘urmish, davlat bebaqoligiga
       

39. 
    «Qutadg‘u bilig» asarida qaysi qahramon dunyoda faqat davlat yoki aql bilan bitirib bo‘lmaydigan ishlar ham borligidan, inson ko‘nglida nozik tuyg‘ular mavjlanib turishidan xabar beradi, shu tuyg‘ularga beparvo bo‘lmaslikka undaydi, umrni behuda o‘tkazmaslik uchun hushyorlikka chaqiradi?
    
    1. 
       O‘gdulmish B) Kuntug‘di
       

C) Oyto‘ldi D) O‘zg‘urmish

40. 
    «Qutadg‘u bilig» asarida qaysi qahramon mushohadali, qat’iy fikrli inson bo‘lib, eligning shaharga kelish haqidagi taklifini rad etadi?
    
    1. 
       O‘gdulmish B) Kuntug‘di
       

C) Oyto‘ldi D) O‘zg‘urmish

41. 
    Yusuf Xos Hojib qo‘llagan o‘xshatishlar yozma adabiyotda an’anaga aylanib ketgan bo‘lib, adib nimani mash’alga va kimyoga o‘xshatgan?
    
    1. 
       kitobni B) bilimni
       

C) orzuni D) ezgulikni

42. 
    Yusuf Xos Hojib qo‘llagan o‘xshatishlar yozma adabiyotda an’anaga aylanib ketgan bo‘lib, adib xalqni nimaga o‘xshatgan?
    
    1. 
       qo‘yga B) qo‘ychivonga
       

C) oqimga D) dengizga

43. 
    Yusuf Xos Hojib ijodida qaysi obrazning bo‘riga o‘xshatilishidan maqsad uning tajovuzkorligiga, bosqinchiligiga diqqatni tortishdir?
    
    1. 
       o‘limning B) dushmanning
       

C) saroy amaldorining D) lashkarboshining

44. 
    Yusuf Xos Hojib ijodida qaysi obrazning bo‘riga o‘xshatilishi har ikkisining ham yaxshi-yomonning farqiga bormasligi asosida vujudga kelgan?
    
    1. 
       o‘limning B) dushmanning
       

C) saroy amaldorining D) lashkarboshining

45. 
    «Qutadg‘u bilig»da lashkarboshining hujumkorligi va dushmanga hamlasi nimaga o‘xshatiladi?
    
    1. 
       qoplonga B) arslonga
       

C) to‘ng‘izga D) filga

46. 
    Yusuf Xos Hojib tun so‘zi o‘rnida qanday istioralardan foydalangan?
    

1) qora yuz bog‘i; 2) zangi yuzi; 3) hindu qirtishi (qiyofasi);
4) qora soch bo‘dug‘i; 5) qora ko‘ylak; 6) zog‘ rangi;
7) habash qirtishi; 8) tul to‘ni; 9) qunduz terisi; 10) sevuglar qoshi. A) 2, 3, 4, 6, 7, 9, 10 B) 1, 2, 3, 5, 7, 8, 9
C) 1, 3, 4, 5, 6, 8, 10 D) 1, 2, 4, 5, 6, 7, 8, 9, 10

47. 
    «Qutadg‘u bilig» asarida qaysi qahramon behuda ishlar bilan band bo‘lish, har xil mayda-chuyda orzu-havaslarga ovunib umrni behuda o‘tkazib yuborishdan ogohlantiradi, mudrab borayotgan tuyg‘ularni sergaklantiradi?
    
    1. 
       O‘gdulmish B) Kuntug‘di
       

C) Oyto‘ldi D) O‘zg‘urmish

48. 
    Yusuf Xos Hojibning quyidagi jumlasida qo‘llanilgan nuqtalar o‘rniga mos so‘zlarni qo‘ying va uning turkcha so‘zlarni nimaga qiyoslaganini toping.