Fani bo’yicha O’quv-uslubiy majmua

Xo‘jalik muomalalarining mazmuni

Download 14,49 Mb. bet 135/417 Sana 08.04.2022 Hajmi 14,49 Mb. #538122

Bog'liq
2 5303010564346220036

Bu sahifa navigatsiya:

• Ustav kapitalining oshirilishi.

Xo‘jalik muomalalarining mazmuni
Hisobvaraqlar korrespondensiyasi
debet	kredit
1.	Ustav kapitaliga ulushlari bo‘yicha ta’sischilar qarzlarining tashkil etilishi	4610	8310, 8320, 8330
2.	Ta’sischilar qarzlarining asosiy vositalar tarzida to‘lanishi	0110-0190	4610
3.	Ta’sischilar qarzlarining nomoddiy aktivlar tarzida to‘lanishi	0410-0490	4610
4.	Ta’sischilar qarzlarining pul mablag‘larini berish yo‘li bilan to‘lanishi	5010, 5110, 5210	4610
5.	Ta’sischilar qarzlarining boshqa aktivlar tarzida to‘lanishi	1010-1090, 2910	4610

Ustav kapitalining oshirilishi. Muassislarning qaroriga ko‘ra mavjud
muassislarning qo‘yilmalari oshishi, yangiliklarni jalb etish, shuningdek, xo‘jalik sub’ektining taksimlanmagan foydasi hisobiga ustav kapitali oshirilishi mumkin.
YAngi muassisni (a’zo)ni jalb etish
YAngi a’zo quyidagi hollarda jamiyat muassisi bo‘lishi mumkin:

• 
  ustav kapitali ulushini bitta yoki bir necha sherikdan sotib olish yo‘li orqali;
  
• 
  qo‘shimcha kapital kiritish yo‘li bilan.
  

Biroq istalgan holda uning nomzodi avvalgi a’zolarning barchasi tomonidan ma’qullanishi lozim.
Birinchi holatda kapital sotib olingan ulush oldingi muassis kapitali hisobvarag‘idan yangisinikiga o‘tkaziladi.
Muassislar tarkibidan chiqish
Muassis tarkibidan chiqishga hamda o‘z ulushini olishga qaror qilganda quyidagi provodkalar qayd etiladi:
8330 – «Pay va ulushlar» hisobvarag‘i debeti.
6620 – «CHiqib ketayotgan muassislardan ulushlari bo‘yicha qarzlar» hisobvarag‘i krediti.
Agar muassis chiqib ketayotgan paytda MCHJ ma’lum jamg‘arilgan foydaga ega bo‘lsa, u holda ta’sis hujjatlarida belgilangan nisbatga muvofiq unga ham, mazkur holatda 70% yoki 30% berilishi lozim.
8720 – «Jamg‘arilgan foyda» hisobvarag‘i debeti.
6620 – «CHiqib ketayotgan muassislarda ulushlari bo‘yicha qarzlar» hisobvarag‘i krediti.
Muassis chiqib ketayotiganida olgan jamg‘arilgan foyda summasidan jismoniy shaxslardan undiriladigan daromad soliqlarini to‘lashlari lozim. Muassisning ustav kapitalidan (8330 hisobvaraqlardan) o‘z qo‘yilmasini qaytarib olishi hech qanday chegirmalarsiz sof tarzda amalga oshiriladi.
CHiqib ketayotgan muassis oldidagi qarz so‘ndirilgan holat quyidagicha aks ettiriladi:
6620 – «CHiqib ketayotgan muassislardan ulushlari bo‘yicha qarzlar» hisobvarag‘i debeti.
5010, 5110 – «Pul mablag‘lari» hisobvarag‘i krediti.
Aksiyadorlik jamiyatlaridagi (korporatsiyalardagi) ustav kapitali yoki aksiyadorlik kapitali, odatdagidek, chiqarilgan (chiqarilishiga ruxsat etilgan) aksiyalarning nominal yoki e’lon qilingan qiymatiga teng bo‘ladi.
Aksiya – aksiyadorlik jamiyati mol-mulkidagi ulushga egalik qilish huquqini tasdiqlovchi qimmatli qog‘oz yoki boshqacha qilib aytganda, karporatsiyaning mol- mulki birligidir.

5. 
   
   
   Download 14,49 Mb.
   
   Do'stlaringiz bilan baham: