Falsafa fanidan tayanch ma’ruzalar matni

Xulosalar. Fikrlovchi odamning o‘ziga xos xususiyati shundaki, u o‘z ongi yordamida o‘zini, o‘zi yashayotgan muhitni tahlil qilib, o‘z «Meni» haqida tasavvur hosil qiladi va o‘zini bu borliqdan ajratib, shu tariqa o‘zligini shakllantiradi. Emotsiyalarga boy bo‘lgan va qadriyatlarga qarab mo‘ljal oluvchi inson ongi faol asos sifatida amal qiladi, chunki u borliqning passiv in'ikosi emas, balki fikrlash faoliyatining izchil, nazorat qilinadigan va boshqariladigan jarayoni hisoblanadi. Shu ma'noda u ijodiy faoliyat sifatida ham namoyon bo‘ladi, zero u nafaqat borliqni aks ettiradi, balki uni o‘zgartirib, borliqning yangi shakllarini yaratadi.

Bu yerda har qanday ijodkor faoliyatining negizi, shuningdek inson yaratgan va yaratayotgan «ikkilamchi» tabiatning paydo bo‘lish asoslari mujassamlashadi. Aynan inson ongining faol va ijodiy xususiyati uni sun'iy intellekt manbalari – «aqlli», «fikrlovchi» mashinalar bilan bir qatorga qo‘yish imkonini bermaydi. Garchi ular axborotga ishlov berish borasida insondan ancha ustun va hatto ularning ishida «ijod» unsurlari ham namoyon bo‘lsa-da, lekin ular mashinalar bo‘lib qoladi. Ularning ishi ma'naviyatdan mahrum va umuman olganda odamlarning ongli faoliyati bilan tenglasha olmaydi. Bu faoliyat oldindan belgilangan har qanday dasturdan boyroq, zero madaniy jarayondan uning faol asosi sifatida o‘rin olgan va asosan madaniyat bilan belgilanadi.