Falsafa asoslari

154



boy madaniyatiga tayanib, Sharq va G^£arbning umumbashariy qadriyatlari va tajribalarini ijodiy o‘zlashtirib, dunyoviy sivili- zatsiya yo'lidan bormoqda.

Bugungi tahlikali dunyoda insoniyatning eson-omon ya- shab qolishi va kelajakda baxtiyor bo'lishi jahon sivilizatsiyasi- ning asosiy maqsadi va yo‘nalishiga aylanib qoldi. Shu ma’noda, Yer yuzidagi har bir mamlakat jahon sivilizatsiyasi deb ataladi- gan yaxlit tizimning turli tarkiblari bo‘lib, ularning o‘zaro ta’siri, hamkorligi sivilizatsiyaning takomillashuvi, barqaror yashashiga imkon beradi.

To‘g‘ri, bu tizim tarkibida Amerika, Rossiya, Xitoy, Yaponi- ya kabi salmoqli tarkiblar ham bor. Ular ko‘p jihatdan jahon tizimi taraqqiyotiga ta’sir ko‘rsatadi, muayyan jarayonlarning yo‘nalishlarini belgilaydi. Ammo bu tizimda har bir davlatning, kichkina Vatikan yoki Lixtenshteyndan tortib Germaniyagacha, Andorra yoki Monakolan toki Fransiyagacha o‘z o‘rni, o‘ziga xos ta’sir kuchi va doirasi bor. Shu ma’noda, ularning har biri, hudu- dining katta-kichikligi, aholisining soni qanchaligidan qat’i na- zar, Birlashgan Millatlar Tashkilotida teng ovozga ega. Demak, tarkiblar tizimda muayyan tarzda amal qilgani singari har bir mamlakat jahon sivilizatsiyasiga teng huquqli a’zo va muhim ele- ment sifatida kirib borgan.

Jahon hamjamiyati o‘zida umumiylikni, har bir mustaqil mamlakat esa ayrimlik va o‘ziga xoslikni ifodalaydi. Bu holda Osiyo yoki Markaziy Osiyo mamlakatlari xususiylikni aks ettirsa, 0‘zbekiston alohidalikni ifodalaydi. 0‘zbekiston mustaqillikka erishganiga ko‘p bo‘lmaganiga qaramay, jahon hamjamiyatida o‘z o‘rniga ega. Uning Markaziy Osiyodagi mavqei esa bu mintaqa- ning asosiy taraqqiyot yo'nalishlarini ko‘p jihatdan belgilaydi.

Har bir xalq, millat o‘zining betakror, noyob xususiyatla- rini saqlagan holda mustaqil rivojlanadi va jahon hamjamiyati- ga qo‘shilib boradi. Bunday qo‘shilish ko‘p qirrali, rang-barang bo‘lib, u ijtimoiy, iqtisodiy, siyosiy, ma’naviy, huquqiy, davlat- lararo munosabatlarni qamrab oladi.

Jahon hamjamiyatiga qo‘shilish tabiiy-qonuniyatli jarayon bo‘lib, har bir mamlakatning har tomonlama taraqqiy etishi, yer